اکثر نوزادان در بدو تولد سالم هستند، اما متأسفانه حدود ۲ تا ۳ درصد از نوزادان با نقص مادرزادی متولد می‌شوند. حدود نیمی از این نقایص عمده در اسکن دیده می‌شوند و نیمی از آن‌ها در دوران بارداری تشخیص داده نمی‌شوند. این بدان معنا است که حتی اگر اسکن شما به ظاهر طبیعی باشد، احتمال بسیار کمی وجود دارد که در کودک مشکلی وجود داشته باشد زیرا سونوگرافی محدودیت‌هایی دارد. به همین جهت مادران باردار لازم است با سونوگرافی آنومالی آشنایی لازم را داشته باشند.
سونوگرافی آنومالی
اسکن ناهنجاری جنین یک اسکن سونوگرافی دقیق با نام سونوگرافی آنومالی است که برای بررسی دقیق‌تر رحم و جنین بین هفته‌های ۱۸ تا ۲۱ بارداری انجام می‌شود. این اسکن ۲۰ هفته‌ای شامل یک بررسی کامل تشریحی است و شامل عکس‌ها و پرینت کامپیوتری بوده که از جزئیات به دست آمده است. جفت موضعی می‌شود و اندازه‌گیری نوزاد شما انجام می‌شود تا اطمینان حاصل شود که رشد طبیعی دارد.
همچنین اگر مایل هستید بدانید بهترین زمان دیده شدن جنین در سونوگرافی کی می‌باشد حتما مقاله مربوط به آن را در قسمت بلاگ همین سایت مطالعه فرمایید.
کارایی و علت انجام سونوگرافی آنومالی
اسکن آنومالی که به اسکن ناهنجاری معروف است، اغلب به عنوان «اسکن بیست هفته» یا «اسکن دقیق» یاد می‌شود. معمولا بین هفته‌های ۱۸ تا ۲۱ بارداری انجام می‌شود زیرا این بهترین فرصت در دوران بارداری برای بررسی تمام آناتومی جنین شما با جزئیات است. معمولا برای این اسکن نیازی به داشتن مثانه پر نیست. آناتومی یا اسکن ۲۰ هفته‌ای یک اسکن ترانس شکمی بوده و روشی غیر‌تهاجمی است.
هدف این اسکن بررسی هر‌گونه ناهنجاری فیزیکی عمده در نوزاد در حال رشد است. در این اسکن، یک تصویر دو بعدی سیاه و سفید تولید می‌شود که نمای جانبی کودک را در رحم نشان می‌دهد. این تصویر صورت و دست‌های نوزاد را در هفته بیستم نشان می‌دهد و به متخصص سونوگرافی ایده‌ای از آنچه می‌گذرد، می‌دهد. این امر بدون شک علاوه بر اینکه هیجان انگیز است، مادر و پدر نوزاد را از سلامت فرزندشان مطمئن می‌کند.
در اسکن آنومالی چه چیزهایی دیده و بررسی می شود؟
سونوگرافی آنومالی اواسط بارداری برای بررسی هر‌گونه ناهنجاری فیزیکی در نوزاد در حال رشد انجام می‌شود. اگرچه نمی‌تواند همه مشکلات را تشخیص دهد، اما مناطق زیر برای رد نقایص مادرزادی و سایر ناهنجاری‌ها بررسی می‌شوند:
- ارزیابی مغز (از جمله بطن‌ها، مخچه، جسم پینه‌ای و سایر ساختارهای کلیدی)
- گردن (از جمله ضخامت چین‌های نوکال)
- ساختارهای صورت (کام، چشم‌ها، بینی، لب‌ها و گوش‌ها)
- آناتومی دقیق قلب و ریه
- ستون فقرات و دنده‌ها
- اندام‌های شکمی (روده‌های معده، طحال، کبد، کیسه صفرا) و دیواره شکم
- اندام و انگشتان
- اندام تناسلی (در صورت مشاهده، می‌تواند جنسیت جنین را تعیین کند)
- بند ناف شامل عروق و محل قرار دادن
- ساختار و مکان جفت
- طول دهانه رحم
- وضعیت و حرکات جنین
- مایع آمنیوتیک
معمولا تصاویر ایجاد شده توسط اسکن آنومالی بر روی صفحه‌ای نمایش داده می‌شوند که هم برای مادر و هم تکنسین یا متخصص سونوگرافی قابل مشاهده است. تصاویر اندازه‌گیری و ضبط می‌شوند و ممکن است تعدادی چاپ یا دیسکی با تصاویر به عنوان یادگاری به شما داده شود.
به شما پیشنهاد می‌دهیم حتما مقاله اگر در سونوگرافی ۸ هفتگی جنین سمت چپ رحم باشد جنسیت بچه چیست را مطالعه فرمایید.
چه نوع ناهنجاری‌ها در زمان اسکن مشاهده می شوند؟
این اسکن آنومالی به متخصص سونوگرافی اجازه می‌دهد ناهنجاری‌های زیر را شناسایی کند (که برخی از موارد بسیار نادر هستند):
- آنسفالی
- فتق دیافراگم
- گاستروشیزیس
- آژنزی کلیه دو طرفه
- دیسپلازی اسکلتی کشنده
- سندرم ادواردز یا T18
- سندرم پاتاو یا T13
- شکاف لب
- ناهنجاری‌های جدی قلبی
البته به مادران باردار توصیه می‌شود که نگران نباشند زیرا اکثرا اسکن نشان می‌دهد که کودک در حال رشد طبیعی است، اما در موارد معدودی، سونوگرافی مورد مشکوکی را برای بررسی بیشتر پیدا می‌کند.
در صورت تشخیص نقص‌های جنین در سونوگرافی آنومالی چه کاری باید انجام داد؟
اکثرا در سونوگرافی آنومالی نشان داده می‌شود که به نظر می‌رسد کودک همانطور که انتظار می‌رود در حال رشد طبیعی است. در صورت مشاهده یا مشکوک بودن به هر‌گونه بیماری، سونوگرافیست ممکن است از یکی دیگر از کارکنان بخواهد که اسکن را بررسی کرده و نظر دوم را ارائه دهد.
اسکن‌ها نمی‌توانند همه شرایط را پیدا کنند و همیشه این احتمال وجود دارد که نوزادی با یک مشکل سلامتی به دنیا بیاید که اسکن‌ها نمی‌توانند آن را ببینند. البته این امکان بسیار کم است. حال سؤال این است آیا به آزمایشات بیشتری نیاز است؟ اگر اسکن نشان داد ممکن است چیزی وجود داشته باشد، ممکن است آزمایش یا غربالگری دیگری به شما پیشنهاد شود تا مطمئن شوید. اگر تست‌های بیشتری به شما پیشنهاد شود، اطلاعات بیشتری در مورد آن‌ها به شما داده می‌شود تا بتوانید تصمیم بگیرید که آیا می‌خواهید آن‌ها را انجام دهید یا نه.
بهترین زمان انجام سونوگرافی آنومالی اسکن هترین زمان انجام سونوگرافی آنومالی اسکن
سونوگرافی آنومالی با نام دیگر سونوگرافی سه ماهه دوم غربالگری ناهنجاری‌های جنینی است. پس با توجه به نام آن بهتر است در هفته ۱۸ تا ۲۰ بارداری انجام شود؛ اما مادر باردار تا هفته ۲۲ دوم بارداری نیز برای انجام این اسکن زمان دارد.
مدت زمان انجام سونوگرافی آنومالی
مدت زمان انجام سونوگرافی آنومالی یا همان اسکن غربالگری ۲۰ هفته‌ای، معمولا حدود ۳۰ دقیقه طول می‌کشد. گاهی اوقات اگر کودک در وضعیت نامناسبی دراز کشیده باشد یا زیاد حرکت کند، یا اگر وزن مادر بالاتر از حد متوسط است یا بافت بدنش متراکم باشد، گرفتن یک اسکن خوب دشوار است. این بدان معنا نیست که چیزی برای نگرانی وجود داشته‌باشد، این بدان معنا است که ممکن است مدت سونوگرافی شما بیشتر از حد معمول طول بکشید و بین ۴۵ دقیقه تا ۶۰ دقیقه تکمیل شود.
چه زمانی نتایج اسکن را دریافت خواهم کرد؟
سونوگرافیست می‌تواند در حین انجام سونوگرافی، نتایج را مرحله به مرحله به شما بدهد. برخی از متخصصین سونوگرافی نیز ترجیح می‌دهند در حین انجام کار و اسکن گرفتن، صحبتی نکنند و تمرکز خود را روی بررسی جنین بگذارند و بعد از اتمام مراحل سونوگرافی آنومالی نتایج به دست آمده را با مادر به اشتراک بگذارند.
آیا جنسیت جنین در اسکن آنومالی مشخص می شود؟
اگر می‌خواهید جنسیت جنین خود را از طریق این اسکن بدانید، باید در شروع اسکن، به سونوگرافیست اطلاع دهید تا در هنگام بررسی، این مورد را نیز بررسی کند. البته برخی از درمانگاه‌ها در هنگام این نوع اسکن از دادن اطلاعات جنسیتی خودداری می‌کنند.
برای درک تفاوت جنین دختر و پسر در سونوگرافی هفته ۱۲ مقاله مربوط به آن را در سایت نبض اول مطالعه فرمایید.
تعداد دفعات سونوگرافی آنومالی چقدر می باشد؟
به طور معمول یک بار انجام سونوگرافی آنومالی کافی است؛ اما اگر سونوگرافیست نتواند همه بررسی‌ها را به طور معمول، به دلایل زیر انجام دهد، ممکن است در روز دیگری اسکن بیشتری به شما پیشنهاد شود:
- جنین در وضعیت نامناسبی قرار گرفته‌باشد که دیدن هم چیز را به وضوح دشوار کند.
- اسکن با افزایش BMI مادر پیچیده شود.
اگر به دلایل فوق اسکن کامل نشد، یک بار دیگر برای به دست آوردن نماهای مورد نیاز به مادر پیشنهاد می‌شود. اگر این تلاش دوم نیز ناموفق باشد، متاسفانه هیچ اسکن دیگری ارائه نخواهد شد.
عوارض سونوگرافی آنومالی
انجام اسکن ضرری ندارد، اما سونوگرافیست ممکن است نیاز به اعمال فشار کمی داشته باشد تا بهترین دید را نسبت به جنین داشته باشد. این امر ممکن است کمی با درد و ناراحتی همراه باشد.
فناوری اولتراسوند سال‌هاست که در بارداری مورد استفاده قرار می‌گیرد و هیچ خطر شناخته شده‌ای وجود ندارد، مخصوصا زمانی که به درستی و فقط به دلایل پزشکی استفاده شود. با این اوصاف هیچ خطر شناخته شده‌ای از انجام سونوگرافی برای نوزاد یا شما وجود ندارد؛ اما مهم است که به دقت فکر کنید که آیا این اسکن انجام شود یا خیر. این نوع سونوگرافی ممکن است اطلاعاتی ارائه دهد، ممکن است به این معنی باشد که شما باید تصمیمات مهمی بگیرید. برای مثال، ممکن است آزمایش‌های بیشتری به شما پیشنهاد شود که خطر سقط جنین را در پی داشته باشد و باید تصمیم بگیرید که آیا این آزمایش‌ها را انجام دهید یا خیر.
البته تنها نگرانی اصلی در مورد این نوع سونوگرافی شکمی در عین مفید بودن، این است که نمی‌توانند تمام ناهنجاری‌های جنین را تشخیص دهند و گاهی اوقات نتایج مثبت کاذب ایجاد می‌کنند. البته گاهی اوقات به دلیل بی‌تجربگی سونوگرافیست، ممکن است تشخیص بیماری‌هایی برای جنین داده شود که در اصل وجود ندارند. پس بهترین راه‌حل این است که قبل از مراجعه برای انجام این اسکن غربالگری، از تخصص و تجربه متخصص سونوگرافیستی که به آن مراجعه می‌کنید، مطمئن شوید.
سؤالاتی که در حین یا بعد از سونوگرافی آنومالی باید بپرسید
معاینه استاندارد ۱۸ تا ۲۲ هفته‌ای ترانس شکم اغلب توسط تکنسین سونوگرافی یا متخصص انجام می‌شود که معمولا نمی‌تواند اطلاعاتی را که می‌بیند فاش کند و باید گزارش کتبی تهیه کرده و برای پزشک متخصص زنانی که مادر تحت مراقبت وی است، ارسال کند. متخصص زنان می‌تواند آن را بررسی کند و توضیحات لازم را به شما ارائه دهد.
هنگامی که نتایج سونوگرافی به دست آمد، بسته به دلیل انجام سونوگرافی، سؤالاتی که می‌خواهید از پزشک خود بپرسید متفاوت خواهد بود.
اگر هر‌گونه ناهنجاری در سونوگرافی تشخیص داده شد، نباید از پرسیدن سؤالات زیاد در مورد آن‌ها بترسید. بپرسید این یافته ها برای آینده کودک شما چه معنایی دارند، یافته‌ها چقدر قطعی و قابل تأیید هستند و از نظر آزمایش و آماده‌سازی چه چیزی در آینده امکان ایجاد دارد.
اگر توضیحات پزشک شما واضح نیست یا اگر فکر می‌کنید چیزی گم شده است یا ممکن است اشتباه باشد، نظر دوم را در نظر بگیرید.
اگر به شما گفته شد که در آینده به یک سری سونوگرافی نیاز خواهید داشت، حتما بپرسید که برنامه این سونوگرافی‌ها چگونه خواهد بود، چه زمانی در مورد سلامت شما و جنینتان تصمیم‌گیری می‌شود و پزشک شما انتظار دارد از معاینات بعدی، چه مواردی را بررسی کند.