فرق پرستار و بهیار | بهیار کیست و چه وظایفی دارد؟

بسیاری از مردم تصور می کنند که پرستار و بهیار با یک دیگر هیچ تفاوتی نداشته و مهارت آن ها یکسان است. اما این تصور کاملا اشتباه بوده و این دو حرفه دارای تفاوت های زیادی با یک دیگر هستند. البته می توان گفت سطح کار یک بهیار نسبت به پرستار پایین تر می باشد. در این مقاله از سایت نبض اول با ما همراه باشید تا در مورد فرق پرستار و بهیار توضیحات بیش تری را به شما عزیزان ارائه می دهیم.

اگر بخواهیم به طور کلی در مورد تفاوت میان این دو نوع شغل توضیح دهیم، بایستی گفت که بهیار در واقع دستیار پزشک است اما پرستار مهارت های دیگری بلد بوده و هیچ به عنوان یک دستیار به حساب نمی آید. زمانی که شخصی به دوره های بهیاری می‌ رود، مواردی که آموزش می بیند شامل خدمات درمانی اورژانسی است. این در حالیست که یک پرستار تمام دوره ها بالینی و نگهداری های بیمارستانی را مثل سرم تراپی در منزل ، گرفتن نمونه خون و….. را آموزش می بیند‌. تا این قسمت مقاله تا حدودی توانستیم فرق پرستار و بهیار را توضیح دهیم، اما برای درک بهتر این موضوع لازم است تا وظایف هر یک از آن ها را مورد بررسی قرار دهیم.

پرستار کیست و چه وظایفی دارد؟

پیش از این که فرق پرستار و بهیار را به صورت دقیق مورد بررسی قرار دهیم، لازم است تا به صورت مجزا با وظایف هر یک از آن ها به خوبی آشنا شوید.

پرستار شخصی است که به شکل کاملا علمی تمام حرفه ها و مهارت های بیمارستانی را آموزش داده و در این زمینه سال ها تحصیل کرده است. این شخص می تواند در درمانگاه بیمارستان ها و یا به صورت پرستار در منزل فعالیت کند و به مراقبت از بیماران خاص و سالمندان بپردازد.

• ارزیابی و برنامه‌ریزی مراقبت: بررسی وضعیت بیمار و تهیه برنامه درمانی و مراقبتی متناسب با نیازهای هر بیمار.
• انجام مراقبت‌های تخصصی: ارائه خدمات پزشکی شامل تجویز داروها، انجام تزریقات پیچیده، پانسمان‌های تخصصی، و مراقبت از زخم‌های عمقی.
• هماهنگی و نظارت بر تیم بهیاران: اطمینان از اجرای صحیح دستورات پزشکی توسط بهیاران و هدایت آن‌ها.
• آموزش بیمار و خانواده: آموزش به بیمار و خانواده او درباره مراقبت‌های پس از ترخیص، رژیم‌های دارویی، و نحوه مراقبت در خانه.
• کنترل علائم و واکنش‌ها: بررسی علائم حیاتی و علائم بیماری، ارزیابی تغییرات وضعیت بیمار و گزارش آن به پزشک.
• مستندسازی دقیق و گزارش‌دهی: ثبت تمام فرآیندهای درمانی و مراقبتی و ارائه گزارش به پزشکان.
• پاسخگویی به نیازهای اورژانسی: انجام اقدامات اولیه در مواقع اضطراری تا زمان رسیدن پزشک.

همچنین پرستار تمام مراقبت های مربوط به بیمار را زیر نظر پزشک انجام داده و مدام با او ارتباط دارد. البته که پرستارانی هستند که سرپرستی تعداد دیگر را بر عهده داشته و کارهای آن ها را کنترل و مدیریت می کنند. در ادامه در مورد شغل بهیاری و وظیفه این افراد توضیح خواهیم داد، تا شما بتوانید بهتر این تفاوت را درک کنید.

بهیار کیست و چه وظیفه ای دارد؟

در واقع می توان گفت کاری بهیار انجام می دهد، نسبت به کار پرستار سطح پایینی دارد. این شخص یکی از عضوهای مهم در تیم های پزشکی به شمار می رود که تحت نظر پرستار به مراقبت و درمان بیماران مختلف می پردازد. اگر بخواهیم از این شغل تعریف بهتری داشته باشیم، بایستی گفت:

بهیار یک فرد متخصص در زمینه پزشکی بوده و تنها در بیمارستان ها به ارائه خدمات درمانی می پردازد. به همین خاطر لازم است تا این افراد بتوانند در درمان بیماری های مختلف تخصص کافی را داشته باشند. همان طور که در ابتدای متن گفته شد، بیشتر بهیاران بیش تر خدمات اورژانسی و سیار را آموزش می بیند و مهارت های آن با یک پرستار تا حدودی تفاوت دارد.

• مراقبت اولیه از بیماران: کمک به بیمار در انجام کارهای شخصی مانند شستشو، غذا خوردن، لباس پوشیدن و حرکت.
• کمک در نظارت بر وضعیت بیمار: اندازه‌گیری و ثبت علائم حیاتی مانند دما، فشارخون و ضربان قلب.
• تزریقات و پانسمان‌های اولیه: انجام تزریقات ساده، تعویض پانسمان و مراقبت از زخم‌های سطحی.
• کمک در انتقال بیمار: کمک به جابجایی بیماران بین تخت و ویلچر یا دیگر مکان‌ها در داخل بیمارستان.
• حفظ محیط بهداشتی: مراقبت از محیط بیمار و کمک به نظافت و بهداشت محل درمان.
• گزارش وضعیت بیمار: ثبت تغییرات یا مشکلات بیمار و اطلاع‌رسانی به پرستار یا پزشک.

تا این بخش از مقاله با شرح وظایف و تخصص این دو شغل پزشکی، فرق پرستار و بهیار را متوجه شدید. در ادامه به صورت کلی تفاوت میان این دو را مورد بررسی قرار می دهیم.

فرق پرستار و بهیار چیست؟

در مورد فرق بین پرستار و بهیار باید گفت که در علم پرستاری افراد تمام مراقبت های ویژه بهیاری و بیمارستانی را آموزش می بیند. در واقع این شغل یکی از شاخه های اصلی پزشکی بوده علاوه بر مهارت مراقبتی بایستی دارای روحیه صبور و عاطفی بود. این اشخاص می توانند در بیمارستان ها، درمانگاه کار کرده و یا به ارائه خدمات درمانی در منزل بپردازند.

این در حالیست که یک بهیار بیش تر روی مهارت های پزشکی اورژانس و سیار تمرکز داشته و به عنوان دستیار پزشک محسوب می شوند. حتی در برخی مواقع ممکن است که یک بهیار زیر نظر پرستار کار کند. همچنین بهیاران نمی توانند به هیچ وجه به صورت خصوصی برای پرستاری از سالمند در منزل کار کنند.

تفاوت‌های کلیدی بین پرستار و بهیار در واقع تعیین‌کننده سطح استقلال حرفه‌ای و محدوده عملکرد آن‌ها در محیط‌های درمانی است. داشتن مجوز رسمی از نهادهایی مانند نظام پرستاری برای یک پرستار (RN)، به او اجازه فعالیت مستقل، ارزیابی وضعیت بیمار و تصمیم‌گیری‌های پیچیده درمانی را می‌دهد. این در حالی است که بهیار به دلیل محدودیت‌های آموزشی و نداشتن مجوز مستقل، برای انجام هرگونه اقدام تخصصی به نظارت مستقیم RN نیاز دارد.به عبارت دیگر، پرستار برنامه را می‌نویسد و مدیریت می‌کند، در حالی که بهیار وظایف عملی آن برنامه را اجرا می‌نماید.

تفاوت مدرک تحصیلی بهیار و پرستار

تفاوت در طول مدت و محتوای آموزشی، اصلی‌ترین عامل در تعیین سطح مسئولیت و اختیارات شغلی این دو گروه است.آموزش پرستار بر روی درک عمیق “چرا” و “چگونه” بیماری‌ها و مداخلات درمانی متمرکز است، که به او قدرت تحلیل و قضاوت بالینی می‌دهد. اما آموزش بهیار، بیشتر بر روی “چگونه” انجام دادن صحیح و عملی مراقبت‌های فیزیکی و اولیه متمرکز است.

• مدارک تحصیلی بهیاری: برای بهیاری نیازم درک دانشگاهی نیست و با گذراندن دوره آموزشی یک الی دو ساله برای فراگیری مهارت‌های پایه‌ای و عملیاتی در حوزه مراقبت از بیماران می‍توان مشغول به کار شد. پس از اتمام دوره، متقاضیان از مراکز فنی و حرفه‌ای مدرک پایان دوره یا گواهینامه دریافت میکنند.
• مدارک تحصیلی پرستاری: پرستاران اما باید مدرک دانشگاهی اخذ کنند، برای پرستاری در سطح کاردانی، دوره تحصیل حدود دو سال، برای کارشناسی چهار سال و برای مقاطع بالاتر (کارشناسی ارشد و دکتری) ممکن است ۶ تا ۸ سال به طول انجامد. پرستاری با بهیاری تفاوت دارد و نیازمند دانش عمیق‌تری در زمینه‌های تئوری و عملی مراقبت از بیمار، مدیریت و پژوهش است.

مدارک تحصیلی لازم برای پرستاران (ADN, BSN)

در ایران، مسیر استاندارد برای تبدیل شدن به یک پرستار ثبت شده (RN)، ورود از طریق کنکور سراسری و طی کردن دوره کارشناسی پیوسته پرستاری است. این دوره ۴ ساله در دانشگاه‌های علوم پزشکی برگزار می‌شود و شامل دروس تخصصی عمیقی مانند فارماکولوژی، پاتوفیزیولوژی، مدیریت مراقبت‌های بهداشتی و اصول تحقیق است. این تخصص آکادمیک است که به پرستار توانایی قضاوت بالینی برای تدوین طرح‌های درمانی، تفسیر نتایج آزمایش‌ها و مدیریت شرایط اورژانسی را می‌دهد.

رشته بهیاری چیست و مدرک آن چگونه اخذ می‌شود؟

رشته بهیاری برای افرادی طراحی شده است که قصد دارند سریع‌تر وارد بازار کار شوند و بیشتر بر مهارت‌های عملی تمرکز کنند. اخذ مدرک بهیاری در ایران از دو مسیر اصلی امکان‌پذیر است:

1. هنرستان بهیاری: دانش‌آموزان علاقه‌مند می‌توانند پس از پایان پایه نهم، وارد هنرستان‌های بهیاری شوند.شرایط پذیرش در این هنرستان‌ها اغلب شامل داشتن حداقل معدل مشخص (اغلب ۱۷ در پایه نهم) و رعایت شرط سنی (حداکثر ۱۶ سال تمام) و شرط قدی (حداقل ۱۶۰ سانتی‌متر) است. برخی از این دوره‌ها ممکن است مشمول تعهد خدمت پس از فارغ‌التحصیلی باشند.
2. دوره‌های تخصصی کوتاه‌مدت: برای بزرگسالان، دوره‌های کوتاه‌مدت بهیاری توسط مراکزی مانند جهاد دانشگاهی یا سایر آموزشگاه‌های فنی-حرفه‌ای معتبر و مورد تأیید وزارت بهداشت ارائه می‌شود که پس از گذراندن این دوره‌ها، فرد می‌تواند با مدرک دیپلم بهیاری یا گواهینامه مربوطه، وارد بازار کار شود.

برای دریافت خدمات سونوگرافی در منزل از تمام نقاط تهران تیم مجرب نبض اول در خدمت شماست.

وظایف کلیدی پرستار

نقش محوری پرستار در تیم درمانی، مدیر ریسک بودن است. پرستار مسئول پیشگیری از عوارض، مدیریت خطاهای احتمالی درمانی و اطمینان از اجرای صحیح و ایمن دستورات پزشکی است.یکی از ستون‌های وظایف پرستاری، اجرای دقیق دستورات دارویی است که تحت عنوان “قوانین دارویی” یا همان “حقوق ۵R” شناخته می‌شود (بیمار درست، داروی درست، دوز درست، زمان درست، مسیر درست). در نسخه‌های پیشرفته‌تر این قانون، مواردی چون مستندسازی درست و پاسخ درست نیز افزوده می‌شود. هر گونه تزریق وریدی و محاسبه دوز دارو، نیازمند دقت بالا و آگاهی از پاتوفیزیولوژی بیمار است که این وظایف مستقیماً بر عهده پرستار است.

همچنین، پرستاران در بخش‌های تخصصی نقش‌های منحصربه‌فردی دارند. به عنوان مثال، در اتاق عمل، پرستار سیرکولر (سیار) مسئول آماده‌سازی اتاق عمل، مدیریت تجهیزات، و پشتیبانی از تیم جراحی است و وظایف غیر استریل را بر عهده دارد.در اورژانس‌ها، پرستار در واحد CPCR رهبری تیم احیا را بر عهده می‌گیرد و مدیریت دستگاه‌های تخصصی و داروهای مورد نیاز برای نجات جان بیمار را انجام می‌دهد.

وظایف بهیار

اگرچه وظایف بهیار اغلب به عنوان مراقبت‌های “پایه” تعریف می‌شود، اما اهمیت این اقدامات بسیار زیاد است. این خدمات پایه‌ای و حمایتی، مستقیماً بر راحتی، کرامت و کیفیت زندگی بیمار تأثیر می‌گذارد و از بروز عوارض جدی ثانویه مانند زخم بستر یا عفونت‌های ناشی از عدم رعایت بهداشت جلوگیری می‌کند. بهیاران در محیط‌هایی مانند آسایشگاه‌ها و مراکز مراقبت طولانی‌مدت، به دلیل حضور مستمر در کنار بیمار برای انجام امور روزمره (جابجایی، غذا دادن، کمک به دفع)، نقشی کلیدی در بهبودی و آرامش روانی بیماران دارند.

جایگاه بهیار در تیم درمانی: آیا پایین تر از پرستار است؟

از نظر ساختار سازمانی، بهیار عضوی از کادر پرستاری محسوب می‌شود که فعالیت او تحت نظارت مستقیم پرستار (RN) و پزشک قرار دارد. این یک ساختار نظارتی مبتنی بر اختیارات قانونی و میزان تحصیلات است، نه لزوماً یک جایگاه پایین‌تر از نظر ارزش انسانی یا اهمیت خدمتی.جایگاه بهیار در برخی محیط‌های کاری، عملاً بسیار پررنگ و حیاتی است. به عنوان مثال، در مراکز مراقبت از سالمندان یا در ارائه خدمات مراقبتی طولانی‌مدت در منزل، به دلیل نیاز مبرم به کمک‌های فیزیکی و مراقبت‌های روزانه، نقش بهیار به مراتب از لحاظ عملیاتی مهم‌تر از پرستار است، هرچند که برنامه‌ریزی و نظارت نهایی همچنان باید توسط کادر تخصصی (پرستار یا پزشک) انجام شود.

چه کارهایی فقط پرستاران اجازه انجام آن را دارند؟

مرزهای قانونی وظایف، کاملاً مشخص هستند. هر اقدامی که نیازمند قضاوت بالینی بر اساس دانش عمیق پاتوفیزیولوژی و مدیریت پیچیدگی‌های درمانی باشد، در حیطه اختیارات انحصاری پرستار (RN) قرار می‌گیرد. این اقدامات شامل:

1. قضاوت بالینی جامع: ارزیابی کامل وضعیت بیمار، تشخیص اولیه مشکلات مراقبتی، و تصمیم‌گیری درباره تغییر برنامه مراقبتی.
2. اقدامات تهاجمی و تخصصی: آغاز خطوط وریدی (رگ‌گیری)، تجویز داروهای وریدی خاص، تنظیم دستگاه‌های تخصصی مانند پمپ‌های تزریق دارو یا ونتیلاتور.
3. مدیریت اورژانس‌های پیچیده: رهبری اقدامات احیا و استفاده از تجهیزات تخصصی اورژانس.

در مقابل، بهیاران موظف هستند از انجام وظایفی که خارج از شرح وظایف قانونی آن‌ها تعریف شده، خودداری کنند، چرا که این عمل می‌تواند به عنوان تخلف یا جرم پزشکی تلقی شود. انجام اقداماتی مانند تزریق داروهای عضلانی یا پانسمان‌های عمومی، در حیطه وظایف بهیار است، اما اغلب باید تحت نظارت مستقیم یا با دستورالعمل‌های کاملاً مشخص از طرف پرستار مسئول انجام شود.

آیا بهیار می‌تواند پرستار شود؟

بله، بهیاران می‌توانند از طریق یک مسیر ارتقاء شغلی رسمی و دولتی، به تحصیل در رشته پرستاری ادامه دهند. این مسیر که اغلب به عنوان “سهمیه بهیاری” شناخته می‌شود، فرصتی طلایی برای ارتقاء سطح علمی و شکستن سقف شغلی بهیاران ایجاد کرده است.

شرایط دقیق برای استفاده از این فرصت ارتقاء شغلی (مسیر LPN-to-RN) شامل موارد زیر است:

1. مدرک پایه: داشتن دیپلم بهیاری.
2. سابقه کار: برخورداری از حداقل سه سال سابقه کار مرتبط در شغل بهیاری که مورد تأیید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی باشد.
3. حد نصاب قبولی: شرکت در کنکور سراسری (گروه آزمایشی علوم تجربی) و کسب حداقل ۷۰ درصد نمره آخرین فردی که با سهمیه آزاد در رشته پرستاری محل مورد نظر پذیرفته شده است.

این شرایط نشان می‌دهد که دولت برای ارتقاء بهیاران، نه تنها به تحصیل، بلکه به تجربه عملی سه ساله آن‌ها نیز اهمیت می‌دهد.

پرستاری ویژه بهیاران چیست و ویژه بهیاران یعنی چه؟

پرستاری ویژه بهیاران یا “سهمیه ویژه بهیاران” به مصوبه‌ای در شورای عالی انقلاب فرهنگی اطلاق می‌شود که هدف آن تسهیل ادامه تحصیل دارندگان دیپلم بهیاری است.این مصوبه که در خرداد ۱۴۰۳ به تصویب رسید و به مدت ۵ سال اعتبار دارد، حداکثر ۵ درصد از ظرفیت پذیرش هر یک از رشته‌ محل‌های کارشناسی را به داوطلبان بهیار واجد شرایط اختصاص می‌دهد. نکته مهم این است که این سهمیه اکنون فقط مختص رشته پرستاری نیست، بلکه به رشته‌های کارشناسی تکنولوژی اتاق عمل، هوشبری و فوریت‌های پزشکی پیش بیمارستانی نیز گسترش یافته است.

این سیاست دولتی، نشان‌دهنده یک رویکرد کلان برای ارتقاء سطح علمی و تثبیت نیروی کار مجرب در حوزه‌هایی است که با کمبود کادر تخصصی روبرو هستند. این کار به افزایش انگیزه در میان بهیاران برای ادامه تحصیل و جلوگیری از مهاجرت نیروهای با تجربه کمک شایانی می‌کند.

تفاوت درآمد و آینده شغلی بهیاران (LPN) در مقابل پرستاران (RN)

مقایسه درآمد کادر درمان در ایران پیچیده است، زیرا دریافتی نهایی صرفاً پایه حقوق نیست، بلکه شامل حق شیفت، سختی کار، اضافه‌کاری و فوق‌العاده‌های تخصصی است. با این حال، تخصص بالاتر پرستار معمولاً سقف درآمدی بالاتری را در درازمدت تضمین می‌کند.

سطح تحصیلات بالاتر در پرستاری و امکان تصدی پست‌های تخصصی‌تر و مدیریتی، باعث می‌شود که سقف مالی برای RNها بالاتر از LPNها باشد.

• برای پرستاران (RN): حداقل حقوق پایه دولتی پرستاران در سال ۱۴۰۴ حدود ۹ میلیون تومان تعیین شده است. اما دریافتی نهایی به دلیل پرداخت‌هایی مانند اضافه‌کاری (که نرخ ساعتی آن در سال ۱۴۰۴ به بیش از ۹۵ هزار تومان افزایش یافته است) و فوق‌العاده‌های تخصصی به طور چشمگیری بالاتر است. همچنین، بحث تصویب آیین‌نامه فوق‌العاده خاص پرستاران در دولت، پتانسیل افزایش قابل ملاحظه حقوق این گروه را دارد.
• برای بهیاران (LPN): در سال ۱۴۰۳، میانگین دریافتی ماهانه بهیاران (شامل فوق‌العاده خاص، حق شیفت و سختی کار) در شهرهای بزرگ بین ۱۳ تا ۱۸ میلیون تومان گزارش شده است. پایه حقوق دولتی برای بهیاران در سال ۱۴۰۳ حدود ۹.۶ میلیون تومان بوده است.

در مجموع، اگرچه دریافتی ماهانه اولیه بهیاران می‌تواند رقابتی به نظر برسد، اما سقف درآمد پرستاران به دلیل امکان احراز پست‌هایی مانند سوپروایزری، سرپرستاری، و فعالیت در بخش‌های ویژه یا کلینیک‌های خصوصی تخصصی، بالاتر است.

بازار کار و فرصت‌های پیشرفت پرستاری و بهیاری

بازار کار پرستاری: بازار کار برای پرستاران (RN) به دلیل کمبود نیروی تخصصی در سراسر کشور، بسیار قوی و باثبات است. پرستاران پس از کارشناسی می‌توانند تا مقاطع کارشناسی ارشد در رشته‌هایی مانند پرستاری داخلی-جراحی، روان پرستاری و سلامت جامعه ادامه تحصیل دهند و به پست‌های مدیریتی سطح بالا مانند سوپروایزر بالینی یا مترون (رئیس بخش پرستاری بیمارستان) ارتقاء یابند.

بازار کار بهیاری: بهیاران نیز بازار کار باثباتی در بخش‌های مراقبت‌های طولانی‌مدت، آسایشگاه‌ها و مراکز خصوصی دارند. کلید پیشرفت برای بهیاران، تقویت مهارت‌های ارتباطی، کسب تجربه و استفاده از فرصت ارتقاء شغلی به رشته پرستاری است. تجربه بهیاری می‌تواند پله‌ای محکم برای ورود به سطح آکادمیک پرستاری باشد.

پرستار و بهیار در کجاها مشغول به کار می‌شوند؟

هم پرستاران و هم بهیاران می‌توانند در محیط‌های درمانی متنوعی مشغول به کار شوند که شامل بیمارستان‌ها (دولتی و خصوصی)، درمانگاه‌ها، مراکز توانبخشی، آسایشگاه‌ها و ارائه خدمات مراقبت در منزل است. تفاوت عمده در نوع بخش‌هایی است که در آن فعالیت می‌کنند. پرستاران به دلیل تخصص و اختیارات قانونی، نقش اصلی را در بخش‌های ویژه و حیاتی (مانند CCU، ICU، اورژانس و اتاق عمل) بر عهده دارند. در حالی که بهیاران اغلب در بخش‌های عمومی‌تر بیمارستان‌ها، و به طور گسترده در مراکز مراقبت‌های طولانی‌مدت یا ارائه مراقبت‌های پایه در منزل فعالیت می‌کنند.

محدودیت‌های محیط کار بهیاران در بیمارستان و منزل

محدودیت‌های شغلی بهیاران عمدتاً پروتکلی و قانونی است و به دلیل پایین‌تر بودن سطح استقلال کاری آن‌ها نسبت به پرستاران تعیین می‌شود.

• در بیمارستان: بهیاران موظفند که کاملاً طبق دستورالعمل‌های بخش و تحت نظارت پرستار مسئول فعالیت کنند و حق انجام هیچ گونه اقدام تهاجمی یا تخصصی که خارج از شرح وظایف تعریف شده باشد را ندارند.
• در محیط منزل (نکته ایمنی حیاتی): در خدمات مراقبت در منزل، درک محدودیت‌های بهیار برای خانواده‌ها اهمیت حیاتی دارد. اگر بیمار نیازمند مداخلات تخصصی مانند مدیریت زخم‌های پیچیده، تنظیم پمپ‌های دارویی یا تزریق داروهای خاص وریدی باشد، به کارگیری بهیار به تنهایی، از نظر قانونی و ایمنی، ناکافی است. بهیار در منزل تنها برای خدمات مراقبتی حمایتی و کمک به امور روزمره (Custodial Care) مناسب است. در این شرایط، بهیار باید تحت نظارت و هدایت یک تیم پرستاری معتبر یا پرستار ارشد فعالیت کند تا در صورت بروز هرگونه اورژانس، مسئولیت و اختیارات لازم برای اقدام وجود داشته باشد.

جمع بندی فرق پرستار و بهیار

ما در این مقاله با شرح وظایف پرستاران و بهیاران، تفاوت آن را برای شما توضیح دادیم. همان طور که گفتیم وظایف این دو با یکدیگر یکسان نبوده و تخصص پرستار با بهیار متفاوت است. امیدواریم در این مقاله از سایت نبض اول اطلاعات مفیدی را کسب کنید.