تزریق عضلانی+ نکاتی برای تزریق راحت‌تر

بسیاری از ویتامین‌ها و داروها می‌توانند به صورت تزریق عضلانی (IM) تزریق شوند. تزریق عضلانی اغلب برای وارد کردن داروها به بدن به صورت سریع و موثر استفاده می‌شود. این نوع تزریق به دلیل وجود عروق بزرگی در عضلات که به سرعت دارو را به گردش خون انتقال می‌دهند، انجام می‌شود.

تزریق عضلانی یکی از متداول‌ترین و مؤثرترین روش‌های رساندن دارو یا واکسن به بدن است. با این حال، بسیاری از افراد هنگام مواجهه با این روش درمانی دچار نگرانی‌هایی مانند ترس از درد، آسیب‌های احتمالی یا نحوه صحیح انجام آن می‌شوند. این گزارش تخصصی با هدف تبدیل اطلاعات پیچیده پزشکی به راهنمایی‌های کاربردی و همدلانه، به تفصیل به بررسی ابعاد مختلف تزریقات عضلانی، از انتخاب محل ایمن تا تکنیک‌های کاهش درد و نکات تخصصی پرستاری می‌پردازد. آگاهی از پروتکل‌های صحیح نه تنها ایمنی درمان را تضمین می‌کند، بلکه می‌تواند تجربه تزریق را برای فرد بسیار راحت‌تر سازد.

تزریق عضلانی (IM) چیست و چرا مهم است؟

تزریق عضلانی (Intramuscular injection یا IM) یک تکنیک پزشکی است که در آن دارو یا واکسن مستقیماً به عمق بافت ماهیچه تزریق می‌شود. این روش اغلب برای تجویز داروهایی که نیاز به جذب سریع و مؤثر در بدن دارند، استفاده می‌شود. دلیل اصلی اهمیت این روش، وجود عروق خونی و مویرگ‌های فراوان در بافت عضلانی است؛ این شبکه غنی از خون‌رسانی باعث می‌شود که دارو به سرعت از محل تزریق به جریان خون منتقل شده و اثربخشی درمانی آن افزایش یابد.برخلاف تزریق وریدی (IV) که دارو بلافاصله وارد جریان خون شده و اثر بسیار سریعی دارد، تزریق عضلانی امکان جذب سریع‌تر از طریق جریان خون را فراهم می‌کند، اما با تأخیر مدیریت شده‌ای که اثر درمانی را طولانی‌تر می‌سازد. همچنین، این روش بر تزریق زیرجلدی (Subcutaneous) ارجحیت دارد، زیرا سرعت جذب داروهای تزریق شده به عضله به دلیل بافت عروقی، به‌مراتب بیشتر از بافت چربی زیر پوست است. بنابراین، تزریق عضلانی یک مسیر حیاتی برای داروهایی است که جذب خوراکی ضعیفی دارند یا باید از تخریب توسط آنزیم‌های گوارشی مصون بمانند، مانند برخی واکسن‌ها و داروهای پروتئینی.

داروهای رایج قابل تجویز از طریق تزریق عضلانی

بسیاری از گروه‌های دارویی به دلیل نیاز به جذب سریع و پایدار یا ماهیت فیزیکی خاص، از طریق تزریق عضلانی تجویز می‌شوند.

• واکسن‌ها: رایج‌ترین کاربرد تزریق عضلانی مربوط به تجویز واکسن‌ها است. اکثر واکسن‌های تزریقی، از جمله واکسن آنفولانزا، به عضله دلتوئید (بازو) تزریق می‌شوند.
• آنتی‌بیوتیک‌ها: برخی از آنتی‌بیوتیک‌ها، به خصوص آن‌هایی که برای اثربخشی نیازمند جذب سریع و عمقی هستند، به صورت عضلانی تجویز می‌شوند. به عنوان مثال، تزریق عضلانی برای دارویی مانند پنی‌سیلین گاهی بر تزریق وریدی ترجیح داده می‌شود، زیرا تزریق وریدی می‌تواند منجر به تجمع ناگهانی دارو در خون و در مواردی انسداد موقت رگ شود.
• کورتیکواستروئیدها و مسکن‌ها: داروهایی مانند دگزامتازون که برای مدیریت واکنش‌های آلرژیک، التهاب و برخی بیماری‌های مزمن استفاده می‌شوند، اغلب به صورت عضلانی تجویز می‌گردند. همچنین داروهای شل‌کننده عضلانی و برخی مسکن‌ها مانند متوکاربامول نیز می‌توانند به این روش تزریق شوند.
• هورمون‌ها و ویتامین‌ها: بسیاری از داروهای هورمونی و ویتامین‌های خاص، از جمله ویتامین‌های محلول در چربی یا ویتامین B12، به صورت عضلانی تجویز می‌شوند. اهمیت این روش برای این دسته از داروها در جذب پایدار و مؤثر آن‌ها است. در مورد داروهایی مانند مورفین، تزریق عضلانی ممکن است به تزریق وریدی ترجیح داده شود تا از عوارض جانبی ناگهانی و شدید ناشی از اثر سریع وریدی (مانند افت ناگهانی فشار خون) جلوگیری شود.

محل تزریق عضلانی مناسب کجاست؟

انتخاب صحیح محل تزریق نه تنها برای اثربخشی دارو بلکه برای جلوگیری از آسیب‌های عصبی و عروقی بسیار حیاتی است. این انتخاب باید بر اساس سن فرد، وزن، نوع دارو و حجم آن صورت گیرد. همچنین، طول سوزن باید به گونه‌ای انتخاب شود که اطمینان حاصل شود دارو به عمق بافت عضلانی می‌رسد و در بافت چربی زیرپوست تجمع نمی‌یابد. به‌طور کلی، طول سوزن مناسب برای بزرگسالان بین ۲.۵ تا ۴ سانتی‌متر و ضخامت (گیج) آن معمولاً بین ۲۲ تا ۲۵ است.

محل تزریق در عضله دلتوئید (بازو)

عضله دلتوئید در بازو، رایج‌ترین محل برای تزریق واکسن‌ها و داروهایی با حجم کم است. این عضله به دلیل در دسترس بودن آسان و نزدیکی به محل ورود دارو، انتخابی محبوب است. با این حال، به دلیل حجم کوچک عضله، حداکثر حجم مجاز تزریق در این ناحیه معمولاً ۱ تا ۲ سی‌سی است.

برای یافتن محل دقیق تزریق، ابتدا باید زائده استخوانی شانه (آکرومیون) را لمس کرد. محل تزریق باید در مرکز مثلثی شکل عضله دلتوئید، تقریباً ۲ تا ۵ سانتی‌متر (معادل عرض دو یا سه انگشت فرد تزریق‌کننده) پایین‌تر از زائده آکرومیون قرار گیرد. تزریق در این ناحیه، بالاتر از مرکز عضله، از آسیب به عصب رادیال که در قسمت تحتانی بازو عبور می‌کند، جلوگیری می‌نماید.

عضله واستوس لترالیس (ران) (انتخاب ایمن در نوزادان و خودتزریقی)

عضله واستوس لترالیس (بخش جانبی ران) به عنوان ایمن‌ترین و ترجیحی‌ترین محل برای تزریق عضلانی در نوزادان و اطفال زیر دو سال شناخته می‌شود، زیرا عضلات سرینی (باسن) در این گروه سنی هنوز به اندازه کافی توسعه نیافته‌اند و تزریق در آن‌ها خطر برخورد با عصب سیاتیک را افزایش می‌دهد. این محل همچنین برای خودتزریقی در بزرگسالان نیز بسیار مناسب است، زیرا به راحتی در دسترس فرد قرار دارد.

برای مشخص کردن محل دقیق تزریق، ران باید به صورت عمودی از زانو تا برجستگی لگن (تروکانتر بزرگ) به سه قسمت مساوی تقسیم شود. تزریق باید در قسمت یک سوم میانی، در بخش بیرونی (جانبی) ران انجام گیرد.این انتخاب، تجمع دارو در بافت چربی را کاهش داده و دسترسی مستقیم به عضله حجیم را فراهم می‌آورد.

عضله ونتروگلوتئال (لگن) (ایمن‌ترین محل برای بزرگسالان)

عضله ونتروگلوتئال (بخش جانبی لگن) به عنوان ایمن‌ترین محل برای تزریق عضلانی با حجم بالا در بزرگسالان و کودکان بزرگتر از هفت ماه شناخته می‌شود. دلیل این ایمنی، دوری کامل این ناحیه از عصب سیاتیک و عروق خونی اصلی است.
برای تعیین محل ونتروگلوتئال، فرد باید به پهلو یا پشت دراز بکشد. پرستار در منزل پاشنه دست خود را بر روی برجستگی بزرگ استخوان ران (تروکانتر بزرگ) قرار می‌دهد، به طوری که انگشت شست به سمت کشاله ران باشد. سپس انگشت اشاره را بر روی خار خاصره قدامی-فوقانی استخوان لگن قرار داده و انگشتان دیگر را به سمت بالا و عقب باز می‌کند. محل تزریق در ناحیه‌ای است که بین انگشت اشاره و میانی (شکل V) ایجاد می‌شود. با وجود ایمنی بالا، تزریق در این محل برای خودتزریقی دشوار است و معمولاً نیاز به کمک فرد دیگری دارد.

چرا عضله دورسوگلوتئال (باسن) دیگر توصیه نمی‌شود؟

عضله دورسوگلوتئال (ربع فوقانی و خارجی باسن) در گذشته رایج‌ترین محل تزریق عضلانی بود. با این حال، به دلیل خطر قابل توجه آسیب به عصب سیاتیک، این ناحیه دیگر توسط پروتکل‌های پرستاری مدرن به عنوان محل استاندارد تزریق عضلانی توصیه نمی‌شود.

عصب سیاتیک یک عصب بزرگ و حیاتی است که از این ناحیه عبور می‌کند. تزریق اشتباه در این محل، به خصوص اگر سوزن در جهت نادرست وارد شود، می‌تواند مستقیماً به عصب سیاتیک برخورد کرده و عوارض جدی ایجاد نماید. عواقب آسیب به عصب سیاتیک شامل درد شدید، احساس بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن (پارستزی) در پا، و در موارد نادر، فلج موقت یا دائمی است. به همین دلیل، متخصصان به طور قاطع توصیه می‌کنند که محل ونتروگلوتئال به عنوان گزینه ایمن‌تر برای تزریقات با حجم بالا جایگزین عضله دورسوگلوتئال شود.

بعضی از ویتامین‌ها که می‌توانند به صورت تزریق عضلانی تجویز شوند عبارت است از:

تزریق عضلانی ویتامین‌ها باید توسط پزشک در منزل یا پرستار مجرب انجام شود تا به اطمینان از اجرای صحیح و ایمن این روش کمک شود. همچنین، توجه به دستورالعمل‌های بهداشتی و اسکرینینگ برای اطمینان از انتخاب صحیح ویتامین و روش تزریق بسیار حیاتی است.

1.  ویتامین B۱۲: این ویتامین معمولاً به صورت تزریق عضلانی به کسانی که مشکلاتی در جذب آن دارند یا نیاز به مقدار بیشتری از آن دارند، تزریق می‌شود.
2.  ویتامین D: در برخی موارد، ویتامین D نیز می‌تواند به صورت تزریق عضلانی تجویز شود، اما این روش تزریق در مقایسه با سایر روش‌های مصرف ویتامین D کمتر استفاده می‌شود.
3.  ویتامین K: برای افرادی که مشکلاتی در جذب و یا تولید ویتامین K دارند، ممکن است تزریق عضلانی این ویتامین توصیه شود.

آموزش تزریق عضلانی

اجرای صحیح تزریق عضلانی نیازمند رعایت دقیق مراحل است که ایمنی و راحتی فرد را تضمین می‌کند.

آمادگی قبل از تزریق

1. شستشوی دست: مهم‌ترین گام برای جلوگیری از عفونت احتمالی، شستن دقیق دست‌ها با آب گرم و صابون است. باید اطمینان حاصل شود که فضای بین انگشتان، پشت دست‌ها و زیر ناخن‌ها کاملاً تمیز شده‌اند.
2. جمع‌آوری تجهیزات: تمام لوازم مورد نیاز شامل سرنگ و سوزن مناسب، دارو، پدهای الکلی، گاز استریل، و یک ظرف مقاوم در برابر سوراخ شدن (Safety Box) برای دفع ایمن سوزن‌ها باید از قبل آماده شوند.
3. انتخاب پوزیشن مناسب: فرد باید در حالت درازکش قرار گیرد تا عضلات کاملاً شل شوند. شل بودن عضله نه تنها درد تزریق را کاهش می‌دهد، بلکه احتمال واکنش‌های ناگهانی یا شوک وازوواگال (غش کردن) را نیز کم می‌کند.

مراحل اجرای تزریق

1. ضدعفونی و خشک شدن: محل انتخاب شده برای تزریق باید با یک پد الکلی به صورت دورانی، از مرکز به سمت بیرون تمیز شود. بسیار مهم است که پیش از ورود سوزن، صبر شود تا الکل کاملاً خشک شود؛ باقی ماندن الکل روی پوست می‌تواند هنگام ورود سوزن باعث سوزش شود.
2. ورود سوزن: سرنگ باید در دست مانند یک دارت گرفته شود. سپس سوزن با زاویه ۹۰ درجه نسبت به پوست، به صورت سریع اما کنترل‌شده، وارد عضله می‌شود.
3. تثبیت سرنگ: پس از ورود سوزن، باید با یک دست بدنه سرنگ تثبیت شود تا از تکان خوردن سوزن و آسیب احتمالی به بافت‌های داخلی جلوگیری شود.

اهمیت آسپیره کردن و بررسی عدم ورود به رگ خونی

آسپیراسیون فرآیندی است که در آن پس از وارد کردن سوزن به عضله و قبل از تزریق دارو، پیستون سرنگ به آرامی به عقب کشیده می‌شود (معمولاً به مدت ۳ ثانیه). هدف از این کار، اطمینان از این است که نوک سوزن به طور تصادفی وارد یک رگ خونی نشده باشد. اگر خون وارد سرنگ شود، نشان‌دهنده ورود به رگ است و تزریق دارو در آن حالت می‌تواند عوارض جانبی جدی بسته به نوع دارو در پی داشته باشد. در این صورت، باید بلافاصله سوزن عوض شده و محل تزریق جدیدی انتخاب شود.

پروتکل‌های آسپیراسیون: لازم به ذکر است که در پروتکل‌های پزشکی مدرن، به خصوص برای تزریق واکسن‌ها، آسپیراسیون دیگر توصیه نمی‌شود. این توصیه بر این مبنا است که در محل‌های استاندارد تزریق واکسن (مانند دلتوئید)، رگ‌های بزرگ وجود ندارند و آسپیراسیون ممکن است درد را، به ویژه در نوزادان، افزایش دهد. با این حال، برای حفظ بالاترین سطح ایمنی در تزریق داروهای غیر واکسنی، به‌ویژه محلول‌های روغنی یا داروهایی که تزریق وریدی آن‌ها خطرناک است، اغلب توصیه می‌شود که آسپیراسیون انجام شود. اگر در هنگام آسپیراسیون خونی مشاهده نشد، دارو باید با فشار ثابت و به آرامی (حدود ۱۰ ثانیه برای هر میلی‌لیتر) تزریق شود.

نحوه تزریق آمپول ویتامین k و B12

آمپول‌های ویتامین (مانند B12) و ویتامین K از جمله داروهایی هستند که معمولاً به صورت عضلانی تجویز می‌شوند.

نکات مربوط به B12 (و سایر داروهای روغنی): بسیاری از فرمولاسیون‌های ویتامین B12 روغنی هستند. داروهای روغنی ویسکوزیته (غلظت) بالاتری دارند و تزریق آن‌ها می‌تواند دردناک باشد. برای تسهیل تزریق و کاهش درد، توصیه می‌شود که قبل از تزریق، آمپول برای چند دقیقه در دست نگه داشته شود یا کمی گرم شود تا غلظت آن کاهش یابد. همچنین، برخی از متخصصان توصیه می‌کنند که برای کشیدن داروی روغنی از سوزنی با گیج بزرگتر استفاده شده و سپس برای تزریق نهایی، سوزن با یک سوزن تیز و استاندارد تعویض شود. این کار از کند شدن نوک سوزن توسط لبه لاستیکی ویال جلوگیری کرده و ورود سوزن به پوست را راحت‌تر می‌سازد.

نکات مربوط به ویتامین K: ویتامین K نقش محوری در فرایند لخته شدن خون دارد. این آمپول اغلب برای پیشگیری یا درمان خونریزی‌های ناشی از کمبود ویتامین K، به‌ویژه در نوزادان تازه متولد شده، تجویز می‌شود. در نوزادان، محل تزریق باید حتماً عضله واستوس لترالیس (ران) باشد تا ایمنی تزریق تضمین شود.

تکنیک Z-Track (برای جلوگیری از نشت دارو به زیر پوست).

تکنیک Z-Track یک روش تزریق پیشرفته است که برای داروهای تحریک‌کننده یا داروهایی که می‌توانند باعث لک شدن پوست شوند (مانند ترکیبات آهن) استفاده می‌شود. هدف این تکنیک، ایجاد یک مسیر غیرمستقیم در بافت عضلانی است که پس از خروج سوزن بسته می‌شود و از نشت دارو به بافت زیرجلدی (Subcutaneous) جلوگیری می‌کند.

مراحل اجرای Z-Track:

1. با دست غیر مسلط، پوست و بافت زیر جلدی محل تزریق را ۱ تا ۱.۵ اینچ (حدود ۲.۵ تا ۴ سانتی‌متر) کنار کشیده و در همان حالت نگه داشته می‌شود.
2. سوزن با زاویه ۹۰ درجه وارد عضله می‌شود.
3. پس از آسپیراسیون (اگر برای آن دارو لازم باشد)، دارو به آرامی تزریق می‌شود (حدود ۱۰ ثانیه برای هر میلی‌لیتر).
4. قبل از کشیدن سوزن، ۱۰ ثانیه دیگر صبر می‌شود تا دارو کاملاً در عضله پخش شود.
5. سوزن خارج شده و سپس پوست کشیده شده رها می‌شود.

یک نکته حیاتی در تکنیک Z-Track این است که هرگز نباید محل تزریق را ماساژ داد. ماساژ دادن باعث باز شدن کانال Z شده و هدف تکنیک را که جلوگیری از نشت است، از بین می‌برد.

نکاتی برای تزریق عضلانی راحت تر

برای تزریق عضلانی راحت‌تر، این نکات را مدنظر قرار دهید:

1. انتخاب مکان مناسب: مطمئن شوید که مکان تزریق تمیز و ضدعفونی شده است. همچنین، باید از مناطقی که عضله‌ها به‌راحتی قابل دسترسی هستند استفاده کنید، مثلاً ناحیه عضله دلتوئید یا سینه.
2. آماده‌سازی مواد: پیش از تزریق، مطمئن شوید که سرنگ و داروها به درستی آماده شده‌اند و هوا از سرنگ خارج شده باشد.
3. استراحت عضلانی: قبل از تزریق، عضله را استراحت دهید تا بهترین توان تناسلی را برای جذب دارو داشته باشد.
4. تسریع جریان خون: با ماساژ یا گرم کردن ناحیه مورد نظر، جریان خون را افزایش دهید تا اثرات دارو بهتر دریافت شود.
5. تنفس عمیق و متمرکز: قبل از تزریق، تنفس عمیقی بکشید تا اعصاب خود را آرام کنید. تنفس عمیق کمک می‌کند تا تن‌تان برطرف شود و از هرگونه درد یا عصبی شدن جلوگیری کند.
6. تکنیک تزریق مناسب: سرنگ را با زاویه 90 درجه به پوست نزدیک کنید و برای تزریق دقیق، سرنگ را به آرامی و با فشار ملایم به داخل عضله فشار دهید. پس از تزریق، سرنگ را به آرامی بیرون کشید و نقطه تزریق را فشار دهید تا خونریزی کم شود.
7. استراحت بعدی: پس از تزریق، ناحیه را با آب یا الکل ضدعفونی کنید و به نقطه تزریق فشار دهید تا خونریزی کم شود. همچنین، مطمئن شوید که ناحیه تزریق را برای چند دقیقه ماساژ دهید تا از احتمال تورم و درد کاسته شود.

کاهش درد و اضطراب ناشی از تزریق، بخش مهمی از مراقبت‌های تخصصی است.

توصیه‌هایی برای کاهش درد

1. شل کردن عضله: اگر عضله در حالت انقباض باشد، ورود سوزن بسیار دردناک خواهد بود. باید از فرد خواسته شود که نفس عمیق بکشد و سعی کند عضله را کاملاً شل نگه دارد. برای تزریق در باسن، دراز کشیدن به پهلو و کمی خم کردن زانوها می‌تواند به شل شدن عضلات کمک کند.
2. خشک شدن کامل الکل: همانطور که ذکر شد، باید اطمینان حاصل شود که پد الکلی کاملاً از روی پوست خشک شده باشد. الکل باقی‌مانده باعث سوزش موضعی در هنگام تزریق می‌شود.
3. استفاده از کمپرس‌ها:
   • قبل از تزریق: استفاده از کمپرس سرد یا کیسه یخ به مدت کوتاه می‌تواند ناحیه را بی‌حس کرده و درد اولیه ورود سوزن را کاهش دهد.
   • بعد از تزریق: کمپرس سرد در ۲۴ ساعت اول به کاهش تورم و درد کمک می‌کند. پس از ۲۴ ساعت، می‌توان از کمپرس گرم استفاده کرد تا التهاب کاهش یابد و جذب دارو بهبود یابد.
4. داروهای موضعی: در صورت شدید بودن درد پس از تزریق، استفاده از پماد لیدوکائین یا دیگر داروهای بی‌حس‌کننده موضعی با تجویز پزشک می‌تواند مؤثر باشد.

پروتکل ماساژ پس از تزریق (رفع تناقض):

تصمیم‌گیری در مورد ماساژ محل تزریق پس از خروج سوزن، به نوع تکنیک و داروی تزریق شده بستگی دارد. در این مورد، دو رویکرد متفاوت وجود دارد:

با رعایت این نکات، تزریق عضلانی راحت‌تر و کمتر دردناک خواهد بود. اگر هنوز با تزریق مشکل دارید، بهتر است با پزشک یا پرستار خود مشورت کنید.

عوارض احتمالی تزریق عضلانی

اگرچه تزریق عضلانی روشی ایمن است، آگاهی از عوارض احتمالی و علائم هشداردهنده برای حفظ امنیت فرد ضروری است.

• سفت شدن محل تزریق: سفت شدن و کمی درد موضعی پس از تزریق شایع است و معمولاً ناشی از التهاب (واکنش بدن به ماده خارجی) یا تزریق مکرر در یک ناحیه است. اگر سفت شدن با علائمی مانند قرمزی شدید، گرم شدن موضعی یا درد بیش از حد همراه باشد، می‌تواند نشانه‌ای از آبسه (تجمع چرک ناشی از عفونت باکتریایی) باشد و نیاز به مراجعه پزشکی دارد.
• علائم عصبی: درد ناگهانی و شدید، احساس سوزن سوزن شدن (پارستزی)، یا بی‌حسی در دست یا پا، نشان‌دهنده برخورد سوزن با عصب است. این عوارض به ویژه هنگام تزریق در ناحیه دورسوگلوتئال رخ می‌دهد و باید فوراً پیگیری شود.
• علائم عفونت: قرمزی، تورم، گرمای موضعی یا خروج ترشحات چرکی از محل تزریق، علائم جدی عفونت هستند و در صورت مشاهده باید به سرعت به پزشک اطلاع داده شود.
• واکنش آلرژیک شدید: علائمی مانند مشکل در تنفس، تورم صورت یا گلو، یا سرگیجه نشان‌دهنده یک واکنش آنافیلاکسی است که نیاز به مداخله فوری پزشکی (تماس با اورژانس) دارد.

تزریق عضلانی در منزل (IM) چه مزایایی دارد؟

دریافت خدمات تزریقات در منزل مزایای قابل توجهی دارد که فراتر از صرفه‌جویی در زمان است.

راحتی و کاهش اضطراب (به خصوص برای کودکان و سالمندان).

تزریق در خانه، اضطراب مربوط به محیط‌های درمانی را به شدت کاهش می‌دهد. این امر به ویژه برای کودکان، سالمندان، و افرادی که از سوزن‌هراسی (تریپانوفوبیا) رنج می‌برند، بسیار مهم است. انجام درمان در محیط آشنا و آرامش‌بخش خانه، به تسهیل همکاری فرد و بهبود سریع‌تر کمک می‌کند. همچنین، حذف نیاز به رفت و آمد به کلینیک‌ها، هزینه‌های جانبی و اتلاف وقت را از بین می‌برد.

تضمین ایمنی و تخصص (انجام تزریق توسط پرستار ماهر).

وقتی تزریق توسط یک پرستار ماهر در منزل انجام می‌شود، فرد از بابت رعایت دقیق پروتکل‌های ایمنی آسوده‌خاطر است. پرستار متخصص، محل‌های تزریق ایمن را به درستی تشخیص می‌دهد (مانند ونتروگلوتئال به جای دورسوگلوتئال)، از سوزن و سرنگ مناسب استفاده می‌کند و تکنیک‌هایی مانند Z-Track و آسپیره کردن را در صورت لزوم به درستی انجام می‌دهد. پس از تزریق نیز، پرستار پاسخ فرد به دارو را مستند کرده و توصیه‌های لازم برای مراقبت‌های بعدی را ارائه می‌دهد.

مراقبت‌های لازم پس از تزریق

مراقبت‌های پس از تزریق برای جلوگیری از عوارض و تسریع بهبودی ضروری است:

1. فشار ملایم و مداوم: پس از خروج سوزن، محل تزریق باید با یک گاز استریل تمیز به مدت ۲ تا ۳ دقیقه فشار داده شود تا از خونریزی یا کبودی جلوگیری شود.
2. اجتناب از فعالیت‌های سنگین: توصیه می‌شود تا چند ساعت پس از تزریق از بلند کردن اجسام سنگین یا ورزش شدید پرهیز شود. بدن برای بهبودی نیاز به استراحت کافی دارد.
3. حفظ بهداشت و تغذیه: محل تزریق باید تمیز و خشک نگه داشته شود. نوشیدن مایعات فراوان و داشتن یک رژیم غذایی سالم به تقویت سیستم ایمنی و دفع سموم کمک می‌کند.

نحوه دفع ایمن سوزن و سرنگ پس از تزریق

دفع ایمن سوزن‌ها و سرنگ‌های استفاده شده (پسماندهای تیز و برنده یا “شارپ‌ها”) یک وظیفه مهم برای حفظ سلامت عمومی و محیط زی زیست است. دفع نادرست این وسایل خطر آسیب دیدگی و انتقال بیماری‌های عفونی (مانند آسیب ناشی از سرسوزن یا Needle Stick Injury) به کارکنان نظافتی و سایر افراد را به دنبال دارد.

برای دفع صحیح باید از ظروف مخصوصی به نام سیفتی باکس (Safety Box) استفاده شود. این ظروف از مواد نشکن و مقاوم در برابر سوراخ شدن ساخته شده‌اند و دارای درب مطمئن هستند که امکان نشت آلودگی به محیط را نمی‌دهند.

قوانین کلیدی برای دفع ایمن:

1. هرگز سوزن استفاده شده را درپوش‌گذاری مجدد (Recap) نکنید. این کار شایع‌ترین علت آسیب با سر سوزن است.
2. سوزن و سرنگ استفاده شده باید مستقیماً، بدون دستکاری، درون سیفتی باکس انداخته شود.
3. نباید هرگز از ظروف شیشه‌ای یا پلاستیکی نازک خانگی برای دفع شارپ‌ها استفاده کرد.