یکی از مهمترین مهارتهای مورد نیاز پرستاران، مهارت تزریق و هوا گیری سرم میباشد. زیرا اکثر بیمارانی که در بیمارستان بستری هستند، نیاز به تزریق سرم پیدا خواهند کرد. یکی از مهمترین دلایل نیاز بیماران به تزریق و دریافت سرمهای درمانی، تزریق دارو و تامین مایع و الکترولیتهای مورد نیاز بدن آنها میباشد. به دلیل اهمیت بالای این فرآیند تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید تا با نحوهی هواگیری سرم و عوارض هواگیری نکردن سرم و ورود هوا به رگ از طریق سرم آشنا شوید.
موارد مهم در تزریق سرم
- پیش از آماده کردن سرم حتما دستها را به خوبی بشویید.
- باید شرایط نگهداری سرم به طور دقیق رعایت شود. از جمله این شرایط: محافظت از نور، حفظ دمای مناسب و … میباشد.
- محل وارد کردن ست سرم در سرم ها و درب لاستیکی ویالهای تزریقی به هیچ عنوان استریل نیستند و باید با محلول ضد عفونی کنندهی مناسب قبل از استفاده کردن ضدعفونی شوند.
- جهت افزایش سرعت تزریق و جلوگیری از جمعشدگی محفظهی پلاستیکی، از زدن سوزن به محفظهی پلاستیکی سرمهای تزریقی اکیدا اجتناب کنید. به دلیل اینکه باعث ورود هوای غیر استریل محیط به محلول استریل داخل محفظه میشود و برای برطرف کردن این مشکل از ستهای سرم که مجهز به فیلتر میباشند استفاده کنید.
- از استفاده از هر نوع سرمهای تزریقی که دچار تغییر رنگ شدهاند حتی در صورت کمبود به شدت خودداری کنید.
فاکتور های مؤثر بر سرعت انفوزیون
- پوزیشن عضو دارای کاتتر
- ارتفاع ظرف مایع
- گرفتگی و انسداد سر کاتتر
- کاهش فشار هوا در سطح مایع تزریقی
- وجود هوا در ست تزریق
- گرفتگی لوله ست انفوزیون
- محل قرار گرفتن کاتتر داخل وریدی
استفاده از ورید مناسب
جهت انتخاب ورید مناسب باید به چند عامل توجه نمود:
- نوع محلول
- راحتی بیمار
- وضعیت قرار گرفتن و وسعت استفاده از وسایل مهارکننده حرکات
- صدمات و عوارض احتمالی ناحیه تزریق
- توانایی نگهداری سوزن در ورید
ورید های قابل دسترس برای تزریق وریدی
- وریدهای جلوی آرنج
- وریدهای پشت دست و ساعد
محل های مناسب برای انفوزیون وریدی در نورادان وشیرخواران
- ورید بزرگ در قوزک پا
- وریدهای پشت پا
- لازم است این نکته را یادآور شویم که در رگگیری از کودکان و نوزادان باید از فرد دیگری برای نگهداشتن اندام کمک بگیرید.
برای دریافت انواع خدمات پرستاری و تزریقات در منزل در تمام مناطق تهران و کرج با تیم نبض اول تماس بگیرید.
ورید و شریان چه تفاوت هایی با یکدیگر دارند؟
- ورید به صورت یک شیار در زیر پوست حس میشود.
- مسیر خون در وریدها به طرف قلب و در شریانها به سمت اندامها میباشد و از قلب دور میشود.
- فشردن قسمتی از رگ با 2 انگشت، مسیر جریان خون را مشخص میکند. برداشتن انگشت مسدودکننده رگ، باعث پر شدن آن خواهدشد.
- شریان رگ سفت و قابل اتساع است.
- ضربان را میتوان در شریان حس نمود.
عوارض تزریقات وریدی مایعات
- ممکن است در ناحیهی ورود، سوزن به دیوارهی مقابل رگ رخنه کرده و باعث هماتوم یا نشت مایع در بافتهای اطراف شود.
- سلولهای لخته یا نکروزه میتوانند سوزن را مسدود کنند و اگر توسط سرنگ با فشار تزریق شوند میتوانند باعث آمبولی شوند.
- ممکن است آنژیوکتی که قابلیت انعطاف کافی ندارد شکسته شود.
- صدمهی ناشی از ورود سوزن، باعث ایجاد وازواسپاسم میشود.
- تحقیقات انجام شده حاکی از آن است که باقی ماندن آنژیوکت کمتر از ۴۸ ساعت هیچگونه کشت مثبتی نداشتهاست. اما وجود این مسأله بعد از ۴۸ ساعت ۵۲% بوده است. انواع گوناگونی از باکتریهای کشت شده شامل: استافیلوکوک طلایی، کلبسیلا، آنتروکوک و استافیلوکوکوس آرئوس میباشند.
- تزریق غیر عمد در شریان
- فلبیت و ترومبوفلبیت: فلبیت به التهاب ورید و ترومبوفلبیت به حالتی گفته میشود که ورید دچار التهاب همراه با لخته خون باشد.
- گانگرن و ایسکمی اندامهای تحتانی
- آمبولی هوا: در صورتی که حدود ۱۰ میلیلیتر هوا وارد جریان خون شود، آمبولی هوای کشنده رخ میدهد. در صورتی که ست عاری از هرگونه محلول باشد، امکان کشیدن هوا به داخل سیستم وجود دارد. ترک خوردگی شیشه یا ستی که محتوی سرم است، ممکن است باعث ورود هوا به داخل جریان خون بشود و باید قبل از تزریق هوا را از ست خارج کرد. لازم به ذکر است که آمبولی هوا به سهولت با هواگیری ستهای سرم قابل کنترل و پیشگیری است و این عارضه بسیار نادر است.
- عفونت باکتریایی ناشی از آلودگی محلولهایی که چند ساعت پیش از مصرف باز شده است، وجود دارد.
در پایان لازم است این نکته را یادآور شویم که در صورت هواگیری نکردن سرم اگر حبابهای بزرگ گاز در قلب تجمع کنند و مانع گردش خون از بطن چپ به ریهها شوند، ممکن است مرگ رخ دهد. هرچند حداکثر میزان بیخطر هوا نامشخص است اما بیست میلیلیتر در ثانیه هوا ممکن است نشانههایی را نشان بدهد و هفتاد تا صدوپنجاه میلیلیتر هوا در ثانیه میتواند کشنده باشد.