آمپول پروژسترون: کاربردها، عوارض و مدت تاثیرگذاری

کاربردهای آمپول پروژسترون

هورمون پروژسترون به طور طبیعی در بدن زنان پس از تخمک گذاری تولید میشود و نقش حیاتی در تنظیم چرخه قاعدگی و آماده سازی دیواره رحم برای لانه گزینی جنین و حفظ بارداری دارد. در صورتی که تعادل این هورمون از بین برود، تزریق آمپول پروژسترون به صورت تزریق عضلانی توسط پزشک تجویز میشود و جهت بازگرداندن دوره های قاعدگی طبیعی، درمان خونریزی های غیر طبیعی رحم، مراقبت بیشتر در طول دوره بارداری از طریق IVF استفاده میگردد.

آمپول پروژسترون به دلایل مختلفی تجویز می‌شود که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تنظیم چرخه قاعدگی: در مواردی که چرخه قاعدگی نامنظم یا دچار اختلال است، آمپول پروژسترون برای تحریک خونریزی قاعدگی تجویز می‌شود.
• جلوگیری از سقط جنین: در دوران بارداری، پروژسترون به حفظ بارداری کمک می‌کند و از سقط جنین جلوگیری می‌کند.
• آماده‌سازی رحم برای لانه‌گزینی جنین: در روش‌های درمان ناباروری مانند آی‌وی‌اف، آمپول پروژسترون برای آماده‌سازی رحم جهت لانه‌گزینی جنین استفاده می‌شود.
• درمان خونریزی‌های غیرطبیعی رحم: در برخی موارد، آمپول پروژسترون برای کنترل خونریزی‌های غیرطبیعی رحم تجویز می‌شود.
• جایگزین درمانی هورمونی: در زنان یائسه، آمپول پروژسترون به همراه استروژن برای جایگزین درمانی هورمونی استفاده می‌شود.

بیشتر بخوانید: با تزریق آمپول نوروبین سیستم ایمنی بدن را بالا ببرید

مدت زمان تاثیر آمپول پروژسترون برای پریود شدن

پروژسترون یک آمپول برای پریود شدن می تواند باشد و در بساری از مواقع توسط پزشک برای تنظیم چرخه قاعدگی تجویز می‌شود. زمان دقیق شروع پریود پس از تزریق آمپول پروژسترون به عوامل مختلفی از جمله دوز دارو، وضعیت هورمونی فرد و علت تجویز دارو بستگی دارد. به طور معمول، چند روز تا چند هفته پس از تزریق، خونریزی قاعدگی آغاز می‌شود. اما در برخی موارد، ممکن است تاخیر در شروع پریود مشاهده شود.

به طور معمول،پس از آخرین تزریق پروژسترون انتظار می رود که خون ریزی قاعدگی طی ۳ تا ۱۰ روز آغاز شود. اغلب در بانوانی که پاسخ بدنشان مثبت است، پریود شدن در طی ۵ تا ۷ روز رخ میدهد. اما در بانوانی که پریود نامنظم دارند ممکن است ۷ تا ۱۴ روز طول بکشد. اگر بعد از گذشت ۱۴ روز از تزریق پروژسترون، پریود نشدید باید حتما مجددا به پزشک متخصص زنان مراجعه نمایید. همچنین در صورت عدم امکان مراجعه حضوری، ویزیت پزشک در منزل نبض اول در این مسیر همراه شما خواهد بود.

ارائه خدمات وصل سرم و تزریقات در منزل[شبانه روزی+پرستار خانم و آقا] توسط تیم نبض اول

تزریق دو آمپول پروژسترون 50 میلی‌گرمی برای تحریک خونریزی قاعدگی یک روش درمانی رایج است. دوز دقیق دارو و تعداد دفعات تزریق توسط پزشک بر اساس وضعیت فرد تعیین می‌شود. این روش معمولاً برای تنظیم چرخه قاعدگی در زنانی که دچار اختلالات هورمونی هستند، استفاده می‌شود.

علائم حاملگی بعد از آمپول پروژسترون

تزریق آمپول پروژسترون به تنهایی نمی‌تواند باعث بارداری شود. این دارو تنها به آماده‌سازی رحم برای لانه‌گزینی جنین کمک می‌کند. اگر پس از تزریق آمپول پروژسترون علائمی مانند تهوع، استفراغ، حساسیت سینه‌ها، خستگی و تأخیر در قاعدگی را تجربه کردید، بهتر است یک آزمایش بارداری انجام دهید. دیدن علائم حاملگی بعد از آمپول پروژسترون ممکن است با علائم پیش از قائدگی همپوشانی داشته باشد پس قابل اطمینان نیستند. در صورتی که ترجیح میدهید آزمایش را در محیطی با آرامش بیشتر انجام دهید، میتوانید از خدمات آزمایش در منزل نبض اول نیز بهره مند شوید.

همانطور که گفته شد بسیاری از علائمی که پس از تزریق آمپول پروژسترون مشاهده می‌شوند، به دلیل افزایش مصنوعی سطح پروژسترون در بدن هستند، نه لزوماً نشان‌دهنده بارداری واقعی. این علائم عوارض جانبی شایع دارو هستند و دقیقاً شبیه علائم اولیه بارداری یا سندرم PMS هستند، از جمله این علائم می‌توان به حساسیت و درد در سینه‌ها، حالت تهوع و استفراغ، نفخ شکم، خستگی مفرط، خواب‌آلودگی و نوسانات خلقی اشاره کرد. لکه‌بینی خفیف نیز ممکن است پس از تزریق رخ دهد، اما صرفاً با تکیه بر این علائم نمی‌توان بارداری را تشخیص داد. اگر فرد پس از تزریق آمپول پروژسترون پریود نشود، این می‌تواند یک نشانه قوی برای بارداری باشد؛ زیرا پروژسترون تزریقی (برخلاف باور غلط سقط)، بارداری موجود را حفظ کرده و مانع از ریزش دیواره رحم می‌شود.

تست بارداری بعد از آمپول پروژسترون

اگر علائم حاملگی مانند تأخیر قاعدگی و تهوع صبحگاهی پس از تزریق ادامه یافت، بهترین و تنها راه قطعی برای تشخیص وضعیت بارداری، انجام تست بارداری است که باید حدود ۱۰ تا ۱۴ روز پس از تزریق انجام شود. در صورت بروز علائم جدی مانند خونریزی غیرطبیعی شدید یا توده‌های پستانی، که ممکن است با حاملگی اشتباه گرفته شوند، باید سریعاً به پزشک مراجعه شود.

عوارض آمپول پروژسترون

آمپول پروژسترون مانند هر داروی دیگری ممکن است عوارضی را به همراه داشته باشد. برخی از عوارض شایع این دارو عبارتند از:

• خونریزی غیرطبیعی
• حساسیت سینه‌ها
• نفخ
• سردرد
• تهوع
• خواب‌آلودگی

عوارض جانبی شایع پروژسترون عبارتند از درد، التهاب، قرمزی یا خارش در محل تزریق. عوارض عمومی شامل تهوع، استفراغ، نفخ یا کرامپ‌های شکمی، سردرد، سرگیجه، خواب‌آلودگی و خستگی هستند. همچنین ممکن است تغییراتی در چرخه قاعدگی مانند لکه‌بینی، خونریزی غیرطبیعی، یا آمنوره نیز رخ دهد. سایر عوارض شایع شامل حساسیت و درد در سینه‌ها، تغییرات خلق و خو مانند افسردگی یا تحریک‌پذیری و افزایش یا کاهش وزن است. در موارد نادر، عوارض جدی مانند واکنش‌های آلرژیک شدید، لخته شدن خون، مشکلات کبدی و تغییرات ناگهانی بینایی نیز وجود دارد که در صورت مشاهده آن ها باید فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.

عوارض آمپول پروژسترون برای پریود شدن

آمپول پروژسترون برای پریود ممکن است باعث لکه بینی غیر منتظره برای شما شود و یا در شدت و طول پریود شما تاثیرگذار باشد و اختلال ایجاد کند.

آمپول پروژسترون ۵۰

50 میلی گرم دوز متداولی از آمپول پروژسترون است که برای درمان برخی مشکلات زنان مانند شروع مجدد پریود، اندومتروز، فیبرم و یا گاهی اوقات ناباروری تجویز می‌شود. این دوز بالا به صورت مصنوعی سطح پروژسترون را افزایش میدهد تا پس از قطع شدن آن، دیواره رحم ریزش کرده و خونریزی آغاز شود.

• دوز و تعداد تزریق: معمولاً پزشک با توجه به وضعیت بیمار دوز مشخصی را تجویز می‌کند. دو آمپول پروژسترون 50 میلی‌گرمی (یا 100 میلی‌گرم بسته به شرایط) ممکن است برای تحریک پریود توصیه شود، اما این میزان باید با مشورت پزشک تعیین شود.
• زمان اثر: پس از تزریق آمپول پروژسترون، معمولاً طی 3 تا 10 روز قاعدگی آغاز می‌شود. اگر پس از این مدت پریود نشدید، لازم است دوباره به پزشک مراجعه کنید.

دوتا آمپول پروژسترون 50 میلی برای پریود شدن

تجویز دو آمپول ۵۰ میلی‌گرمی پروژسترون به صورت همزمان (۱۰۰ میلی‌گرم) یا در دو روز متوالی، یک پروتکل درمانی رایج برای القای قاعدگی در زنانی است که پریودشان به تأخیر افتاده و باردار نیستند. ین دوز بالا، سطح پروژسترون را به حد کافی بالا می‌برد تا دیواره رحم به خوبی به فاز ترشحی رسیده و آماده ریزش گردد. به این نکته مهم نیز توجه داشته باشید که تزریق همزمان ۱۰۰ میلی‌گرم (دو دوز ۵۰ میلی‌گرمی) ممکن است توسط برخی پزشکان برای پیشگیری از بارداری نیز تجویز شود، نه لزوماً برای القای پریود؛ درنتیجه تزریق آن حتماً باید بر اساس دستورالعمل متخصص انجام گیرد. اما دوز ترکیبی دو آمپول ۵۰ میلی‌گرمی به دلیل سهولت تجویز، در بین متخصصان برای القای قاعدگی نامنظم شایع است و در صورت نتیجه ندادن باید دوباره مورد بررسی مجدد قرار بگیرد.

عوارض آمپول پروژسترون در بارداری

پروژسترون که به عنوان هورمون بارداری نیز شناخته میشود در حفظ جنین در طول بارداری نقش حیاتی دارد. این هورمون باعث افزایش ضخامت رحم می شود و مانع انقباضات رحمی که می توانند منجر به سقط جنین یا زایمان زودرس او شوند می شود. اغلب تزریق آمپول پروژسترون در بارداری برای بانوانی پیشنهاد میشود که سابقه سقط مکرر دارند یا در خطر زایمان زودرس هستند. تجویز پروژسترون در سه ماهه اول بارداری به تثبیت رشد جنین و محافظت از جفت کمک می کند، در سه ماهه دوم و سوم جهت کاهش خطر زایمان زودرس انجام می شود. با این حال توجه داشته باشید که تزریق آمپول پروژسترون حتما باید توسط پزشک معالج شما انجام شود و تزریق خودسرانه آن اشتباه است.

تاثیر امپول پروژسترون بعد از انتقال جنین

در روش آی‌وی‌اف، آمپول پروژسترون نقش بسیار مهمی دارد. این دارو به آماده‌سازی آندومتر (جدار داخلی رحم) برای لانه‌گزینی جنین کمک می‌کند و از سقط جنین در مراحل اولیه بارداری جلوگیری می‌کند. تزریق آمپول پروژسترون معمولاً از چند روز قبل از انتقال جنین آغاز می‌شود و تا چند هفته پس از انتقال ادامه می‌یابد.

محل تزریق سرم در دست کجاست؟ آموزش نحوه صحیح رگ گرفتن برای تزریق سرم و آمپول

آمپول پروژسترون قبل از انتقال جنین

تزریق آمپول پروژسترون قبل از انتقال جنین به ایجاد محیطی مناسب برای لانه‌گزینی جنین کمک می‌کند. این دارو باعث ضخیم شدن آندومتر و افزایش خون‌رسانی به آن می‌شود. همچنین، پروژسترون به تنظیم سیستم ایمنی بدن کمک کرده و از رد شدن جنین توسط بدن مادر جلوگیری می‌کند. در فرآیند درمان‌های کمک‌باروری مثل IVF (لقاح آزمایشگاهی) از پروژسترون برای ایجاد محیط مناسب استفاده می‌شود. معمولا بین 2 تا 5 روز قبل از انتقال جنین آمپول پروژسترون تزریق می‌شود تا چند هفته بعد ممکن است ادامه داشته باشد. ممکن است بدن شما پروژسترون کافی را تولید نکند به همین دلیل آمپول پروژسترون بعد از انتقال جنین تزریق می‌شود تا شرایط بارداری را شبیه سازی کند.

شما می‌توانید بدون مراجعه به بیمارستان، سونوگرافی و رادیولوژی را در منزل انجام دهید. برای ثبت درخواست سونوگرافی در منزل با تیم نبض اول در تماس باشید.

چند روز بعد از آمپول پروژسترون پریود نمی‌شوم، علت چیست؟

تاخیر در شروع پریود پس از تزریق آمپول پروژسترون دلایل مختلفی می‌تواند داشته باشد که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بارداری: اگر باردار باشید، ممکن است پریود نشوید.
• نقص در عملکرد تخمدان‌ها: مشکلات تخمدانی می‌توانند باعث اختلال در چرخه قاعدگی شوند.
• تومورهای خوش‌خیم یا بدخیم: تومورهای رحم یا تخمدان می‌توانند باعث خونریزی غیرطبیعی و عدم شروع پریود شوند.
• اختلالات هورمونی: اختلالات هورمونی مانند سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) می‌توانند باعث نامنظمی قاعدگی شوند.

نحوه تزریق آمپول پروژسترون

آمپول پروژسترون یک محلول روغنی است و به صورت تزریق عضلانی عمیق صورت میگیرد. تزریق وریدی این آمپول عوارضی مانند شوک بدن را در پی دارد. تزریق این دارو ممکن است با کمی درد همراه باشد، بنابراین برای کاهش درد ناشی از تزریق و کمک به جذب دارو میتوانید از کمپرس گرم استفاده نمایید. در صورتی که طبق تجویز پزشک، تزریق پروژسترون به صورت متعدد را در پیش دارید، توجه داشته باشید که چرخش محل تزریق حتما انجام شود تا از بروز هرگونه توده چربی جلوگیری شود.

آمپول پروژسترون برای چه افرادی ممنوع است؟

افرادی که سابقه یا شرایط خاصی دارند نباید از تزریق پروژسترون استفاده کنند، از سری موارد منع مصر یا آلرژی ها میتوان حساسیت به پروژسترون، بنزین، الکل، روغن کنجد و غیره اشاره نمود. همچنین افرادی که به بیماری های شدید کبدی مبتلا هستند، و یا در خطر مشاهده لخته خون در ریه ها، پاها، چشم ها یا سکته مغزی و قلبی هستند، باید بدانند که پروژسترون میتواند خطر لخته شدن خون را افزایش دهد. همچنین افراد و گروه های ذیل نیز نباید نسبت به تزریق پروژسترون اقدام نمایند:

1. بارداری تأیید شده یا مشکوک: پروژسترون در دوران بارداری ممکن است تأثیرات ناخواسته‌ای روی جنین داشته باشد، مگر در شرایطی که به دلایل پزشکی خاص توسط پزشک تجویز شود.
2. حساسیت به پروژسترون یا ترکیبات آن: افرادی که به پروژسترون یا مواد تشکیل‌دهنده آمپول حساسیت دارند نباید از آن استفاده کنند.
3. سابقه یا احتمال وجود لخته خون: در مواردی که سابقه لخته خون (مانند ترومبوز وریدی عمقی یا آمبولی ریه) یا اختلالات مرتبط با لخته‌شدن خون وجود دارد.
4. مشکلات شدید کبدی: بیماری‌های کبدی شدید مانند هپاتیت حاد یا سیروز کبدی می‌تواند مصرف پروژسترون را خطرناک کند، زیرا این دارو در کبد متابولیزه می‌شود.
5. سرطان‌های حساس به هورمون: در افرادی که سابقه سرطان‌های وابسته به هورمون (مانند سرطان سینه، رحم یا تخمدان) دارند یا مظنون به آن هستند، مصرف پروژسترون ممنوع است.
6. خونریزی غیرطبیعی رحمی با علت نامشخص: تا زمانی که علت خونریزی مشخص نشده باشد، مصرف پروژسترون ممکن است خطرناک باشد.
7. سکته مغزی یا بیماری قلبی عروقی: در افرادی که سابقه سکته مغزی، حمله قلبی، یا بیماری‌های عروقی جدی دارند.
8. فشار خون کنترل‌نشده: در افرادی که فشار خون بالای شدید دارند و کنترل نشده است.

مقدار خونریزی بعد از آمپول پروژسترون

مقدار خونریزی بعد از آمپول پروژسترون بسته به دلیل تجویز دارو، دوز مصرفی و وضعیت هورمونی هر فرد متفاوت است و الگوی ثابتی ندارد. برخی زنان پس از تزریق این هورمون دچار لکه‌بینی خفیف یا خونریزی کم شبیه قاعدگی سبک می‌شوند، در حالی‌که گروهی دیگر ممکن است تأخیر در پریود یا حتی عدم خونریزی را تجربه کنند. در مواردی که آمپول پروژسترون برای حفظ بارداری یا درمان اختلالات هورمونی تجویز می‌شود، هر نوع خونریزی شدید یا غیرمعمول باید به پزشک گزارش شود تا علت دقیق بررسی گردد. آگاهی از این موضوع به زنان کمک می‌کند تا اثرات طبیعی و هشداردهندهٔ خونریزی بعد از آمپول پروژسترون را تشخیص دهند و با خیال راحت‌تری دورهٔ درمان را طی کنند.

آمپول پروژسترون در بارداری تا کی باید استفاده بشه؟

علائم نشان دهنده کمبود هورمون پروژسترون در بدن

از علائم کمبود ترشح هورمون پروژسترون در بدن می تواند به بی نظمی در چرخه قاعدگی، خونریزی غیر قابل پیشبینی، طولانی شدن دوره خونریزی، خونریزی شدید و غیره اشاره نمود. همچنین کاهش پروژسترون میتواند سندروم PMS را تشدید کند و در نتیجه با نوسانات خلقی، افسردگی، درد سینه و غیره همراه است. به غیر از موارد مربوط به چرخه پریود، از علائم کمبود پروژسترون میتوان به اختلال خواب، اضطراب شدید، سردرد مکرر و میگرن اشاره نمود.

تداخلات دارویی مهم آمپول پروژسترون چیست؟

تداخل دارویی میتواند اثر بخشی دارو را کاهش دهد و یا عوارض جانبی آن را افزایش دهد. از سری داروهایی که ممکن است با پروژسترون تداخل دارویی داشته باشند میتوان به موارد ذیل اشاره نمود:

• داروهای ضدقارچ
• کتوکونازول
• داروهای ضدتشنج
• کاربامازپین
• فنی‌توئین
• فنوباربیتال
• اتوتوئین
• آنتی‌بیوتیک
• ریفامپین
• داروهای ضد انعقاد خون
• وارفارین

توصیه می‌شود که قبل از تزریق پروژسترون، لیست کامل داروهای تجویزی، بدون نسخه و مکمل‌های گیاهی خود را به پزشک اطلاع دهید.

علائم بعد از تزریق آمپول پروژسترون

قبل از مصرف پروژسترون، بیمار باید پزشک خود را در مورد آلرژی به مواد تشکیل‌دهنده دارو (مانند روغن بادام زمینی یا روغن کنجد در برخی فرمولاسیون‌ها) مطلع کند. بیمار باید تاریخچه پزشکی خود را از جمله سابقه لخته شدن خون، سرطان‌های حساس به هورمون (سینه یا دستگاه تناسلی)، خونریزی غیرطبیعی واژینال، یا مشکلات کبدی اطلاع دهد. پروژسترون ممکن است باعث خواب‌آلودگی یا سرگیجه شود، بنابراین رانندگی یا کار با ماشین‌آلات تا زمانی که تأثیر دارو مشخص شود، باید محدود شود. همچنین، بیمارانی که شرایطی مانند صرع، میگرن، آسم، مشکلات قلبی یا کلیوی، دیابت یا سابقه افسردگی دارند، باید تحت نظارت دقیق باشند. معاینات منظم پستان و لگن قبل و در طول درمان نیز توصیه می‌شود.

در صورت مصرف بیش از حد یا فراموش کردن تزریق چه کنیم؟

در صورت مصرف بیش از حد پروژسترون، باید فوراً با مرکز کنترل مسمومیت یا اورژانس تماس گرفته شود. اگر دوزی فراموش شد، باید به محض یادآوری تزریق شود، مگر اینکه تقریباً زمان دوز بعدی باشد که در این صورت باید دوز فراموش شده حذف شود و دوز بعدی در زمان معمول تزریق گردد. توچه داشته باشید که به هیچ وجه نباید دوز دو برابر یا اضافی برای جبران دوز فراموش شده مصرف شود.

نحوه نگهداری آمپول پروژسترون

آمپول‌های پروژسترون (ویال‌های استفاده نشده) باید در دمای اتاق، معمولاً بین ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد (۶۸ تا ۷۷ درجه فارنهایت) نگهداری شوند. دارو باید در جای خشک و خنک و دور از گرما یا نور بیش از حد نگهداری شود، همچنین از انجماد آمپول‌ها جلوگیری نمایید.

جمع‌بندی

آمپول پروژسترون یک داروی هورمونی است که نقش حیاتی در تنظیم چرخه قاعدگی و حفظ بارداری ایفا می‌کند. این دارو به صورت مصنوعی تولید شده و برای درمان طیف وسیعی از اختلالات زنان مورد استفاده قرار می‌گیرد.