به فشار خون بالا قاتل خاموش گفته می شود چراکه این عارضه می تواند روی قلب، مغز و کلیه ها تأثیرات منفی بر جای بگذارد و به این اعضا آسیب های جدی وارد کند و سلامت و حیات فرد را در معرض خطر قرار دهد. فشار خون بالا معمولاً با علائم مشخصی همراه نیست و به همین دلیل آن را قاتل خاموش می نامند و عموماً افراد تنها زمانی که دچار عوارض ناشی از افزایش فشار خون می شوند، به وجود آن پی می برند.

فشار خون معمولاً با افزایش سن، افزایش می یابد چراکه با بالارفتن سن افراد، جداره رگ های خونی سفت می شود، بنابراین نیروی بیشتری برای پمپاژ کردن خون به داخل رگ ها و انتقال آن به قسمت های مختلف بدن لازم است و همین مسأله باعث آسیب دیدگی و ضعیف شدن رگ های خونی می شود.

به دلیل اهمیت برخورداری از فشار خون نرمال، در این مقاله به موضوع فشار خون در سالمندان پرداخته ایم و به شما خواهیم گفت که فشار خون نرمال در سالمندان چه میزان است و اگر فرد سالمندی دارای فشار خون بالا باشد، باید از چه راه هایی برای کاهش فوری آن استفاده کند.

فشار خون چیست؟

به نیرویی که هنگام گردش خون در بدن به جداره رگ ها وارد می شود، فشار خون (Blood Pressure)  می گویند. فشار خون در زمان پمپاژ خون توسط قلب در بالاترین اندازه خود است. به این فشار، فشار خون سیستولیک می گویند. وقتی در بین دو ضربان، قلب استراحت می کند، فشار خون به کمترین میزان خود می رسد که به آن فشار دیاستولیک گفته می شود.

بنابراین، فشار خون با استفاده از دو عدد که در صورت و مخرج یک کسر قرار دارند، نمایش داده می شود؛ صورت کسر، فشار خون سیستولیک را نشان می دهد و مخرج کسر، فشار خون دیاستولیک می باشد. واحد اندازه گیری فشار خون بر حسب میلی متر جیوه است. فشار خون در افراد سالم  80/120 میلی متر جیوه است که به صورت 12 روی 8 خوانده می شود.

فشار خون در سالمندان چقدر باید باشد؟

فشار خون بالا می تواند ریسک حمله های قلبی، بیماری های کلیوی و سایر بیماری های مزمن را در سالمندان افزایش دهد، به همین دلیل کنترل فشار خون در سالمندان از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

میزان مناسب فشار خون برای افراد مختلف، بهتر است با نیازهای فرد متناسب باشد به همین دلیل نمی توان با قاطعیت گفت که برای تمام سالمندان چه میزان فشار خون مناسب است. بسیاری از سالمندان از فشار خون پایین رنج می برند و به عنوان مثال در هنگام ایستادن دچار سرگیجه و احساس ضعف می شوند که بسیار خطرناک است و می تواند سبب شود که به زمین بیفتند و دچار آسیب دیدگی جدی شوند.

تحقیقات زیادی برای تعیین میزان مناسب فشار خون در سالمندان انجام گرفته است و بسیاری از پزشکان بر این باور هستند که فشار خون 90/140 میلی متر جیوه یا همان 14 روی 9 یا 80/150 میلی متر جیوه یا همان 15 روی 8 می تواند برای سالمندان مناسب است. در صورتی که فشار خون سالمندی بیش از این میزان باشد، باید به پزشک مراجعه کند و تحت نظر پزشک متخصص اقدام به مصرف قرص های فشار خون کند. بهتر است دوز مصرفی این قرص ها به تدریج افزایش یابد تا سالمند دچار افت ناگهانی فشار خون نشود.

علائم افزایش فشار خون در سالمند چیست؟

اگر فرد سالمند یک یا چند علامت زیر را داشت باید به صورت اورژانسی اقدام به کاهش فشار خون نماید:

• درد در قفسه سینه
• سردرد به همراه سرگیجه و تاری دید
• حالت تهوع یا استفراغ
• تشویش و دلشوره زیاد
• تنگی نفس
• تشنج

پایین آوردن فوری فشار خون بالا با راه های مختلف در سالمندان

وقتی فشار خون شخصی به ناگهان افزایش می یابد بهتر است پیش از هر اقدامی او را به صورت اورژانسی به بیمارستان برسانید. در بخش اورژانس بیمارستان معمولاً درمان های دارویی به صورت تزریقی برای سالمند تجویز می شود.

اما اگر به مراکز درمانی دسترسی ندارید، می توانید از درمان های خانگی برای کاهش فشار خون در سالمندان استفاده کنید؛ به این صورت که فرد سالمند قبل از هر کاری، به حالت استراحت دربیاید و انجام هر گونه فعالیتی را متوقف کند چراکه ممکن است فعالیت های فیزیکی باعث افزایش فشار خون شود.

هم چنین افزایش فشار خون ناگهانی می تواند به دلیل استرس و اضطراب هم رخ دهد، بنابراین بهتر است فرد سالمند بنشیند یا به حالت درازکش دربیاید، چند نفس عمیق بکشد و سعی کند آرامش خود را حفظ کند و تا زمان کم شدن علائم فشار خون بالا مانند گیجی یا سردرد به همین حال باقی بماند.

هم چنین بهتر است سالمندانی که سابقه فشار خون بالا دارند، به طور مرتب تحت نظر پزشک قرار بگیرند و داروهایی را بر اساس تجویز پزشک مصرف کنند؛ در این صورت، در هنگام افزایش فشار خون می توان از آن داروها هم کمک گرفت. فقط مراقب باشید که هیچ دارویی را به صورت خودسرانه به افراد سالمند ندهید.

همان طور که می دانید رعایت رژیم غذایی برای کنترل فشار خون و پیشگیری از افزایش ناگهانی آن بسیار مهم است. سالمندان باید از مصرف مواد غذایی که دارای مقادیر بالای سدیم هستند خودداری نمایند. غذاهای فرآوری شده، کنسروها و تنقلات شور و پرنمک می توانند فشار خون سالمند را به طور ناگهانی افزایش دهد.

به طور کلی، کاهش وزن در صورت داشتن اضافه وزن، انجام حرکات ورزشی، رعایت رژیم غذایی سرشار از سبزیجات و میوه ها، ترک کردن سیگار، دوری از استرس و عصبانیت و عدم استفاده از نوشابه های الکلی می تواند در کاهش فشار خون مؤثر باشند.

سخن پایانی

افزایش فشار خون در سالمندان می تواند یکی از علل و عوامل آسیب های کلیوی، حملات قلبی و سکته های مغزی باشد و در نهایت جان فرد سالمند را به خطر بیندازد، از این رو کنترل فشار خون یکی از مهم ترین اقدامات در جهت حفظ سلامت سالمندان است.

میزان فشار خون هر فرد سالمند با توجه به نیازهای فیزیکی او تعیین می شود ولی بر طبق نظر پزشکان، فشار خون 15 روی 8 یا 14 روی 9 می تواند برای افراد سالمند مناسب باشد با این حال بهتر است با ویزیت پزشک متخصص هر فرد، فشار خون قابل قبول را مشخص کند.

برای کنترل فشار خون بهتر است از یک رژیم غذایی سالم پیروی شود، هم چنین انجام اقداماتی نظیر ترک سیگار، افزایش فعالیت های جسمی، پرهیز از عوامل استرس زا می تواند مفید باشد.

در صورتی که فشار خون فرد سالمند به ناگهان افزایش یافت، بهتر است او را به بیمارستان برسانید تا اقدامات درمانی مرتبط برای او انجام پذیرد و یا طبق دستور پزشک معالج اقدامات لازم را انجام دهید