سونوگرافی غربالگری جنین چیست و چه بیماری‌هایی با آن قابل تشخیص است؟
سونوگرافی غربالگری مجموعه‌ای از آزمایشات و ارزیابی‌ها از مادر و جنین است که در هفته‌های متفاوتی از بارداری انجام می‌شود و مشکلات و ناهنجاری‌های اختمالی جنین را قابل تشخیص می‌کند. در ادامه این مقاله از نبض اول انواع این تست‌ها و زمان انجام هرکدام و هدفشان را به طور کامل بررسی می‌کنیم. در صورتی که قصد بارداری دارید یا به تازگی باردار شدید خواندن این مطلب را به شما توصیه می‌کنیم و در صورتی که سوالی داشتید در بخش دیدگاه‌های سایت از ما بپرسید. همچنین برای دریافت خدمات سونوگرافی در منزل و کلیه خدمات پزشکی دیگر حتی ویزیت پزشک در منزل می‌توانید با نبض اول تماس بگیرید.
تست غربالگری چیست؟
تست غربالگری شامل آزمایش خون از مادر و سونوگرافی برای دیدن جنین و بررسی برخی علائم در روند رشد جنین است که کمک می‌کند ناهنجاری‌های کروموزومی مانند سندروم داون را زودتر شناسایی کرد. همچنین ساختار اندام‌ها و استخوان‌های جنین مانند ستون فقرات و چسبناکی انگشتان به کمک غربالگری قابل تشخیص هستند. این تست‌ها هیچ خطر و آسیبی برای مادر و جنین ندارند اما ممکن است تصمیمات سختی را برای شما به همراه داشته باشند. در روند غربالگری در صورتی که مورد مشکوکی دیده شود تست‌های دیگری تجویز می‌شود که ممکن است برای جنین خطرهایی داشته باشد.
بیشتر بخوانید: تشخیص جنسیت در هفته هشتم بارداری امکان پذیر است؟
انواع تست های غربالگری
سونوگرافی غربالگری بر اساس هفته های بارداری تقسیم می‌شوند و انواع مختلفی دارند:
| نوع سونوگرافی | زمان انجام | هدف | مواردی که تشخیص می‌دهد |
|
سونوگرافی غربالگری سه ماهه اول (NT Scan)
|
11 تا 14 هفته بارداری | بررسی ضخامت فضای مایع در پشت گردن جنین (Nuchal Translucency) برای ارزیابی خطر ناهنجاری‌های کروموزومی. | افزایش خطر سندروم داون (Trisomy 21) افزایش خطر سندروم ادوارد (Trisomy 18) مشکلات جفت و رشد جنین |
|
سونوگرافی غربالگری سه ماهه دوم (Anomaly Scan)
|
18 تا 22 هفته بارداری | بررسی دقیق‌تر ساختارهای بدن جنین و ارزیابی سلامت آن. | ناهنجاری‌های ساختاری مانند مشکلات قلبی، کلیوی، مغزی، و ستون فقرات جنین اندازه‌گیری رشد جنین و وضعیت جفت |
|
سونوگرافی غربالگری سه ماهه سوم (Growth Scan/Biophysical Profile)
|
28 تا 32 هفته بارداری (و در صورت نیاز تا 36 هفته) | ارزیابی رشد جنین و سلامت آن در سه ماهه سوم بارداری. | مشکلات رشد جنین وضعیت حرکت‌های جنین میزان مایع آمنیوتیک وضعیت جفت و رگ‌های خونی |
|
سونوگرافی بررسی وضعیت جفت (Placental Position Scan)
|
حدود 20 هفته بارداری (یا در صورت نیاز) | بررسی وضعیت جفت و تشخیص مشکلات مربوط به آن. | جفت پایین (Placenta Previa) مشکلات جدا شدن جفت (Abruption Placenta) |
|
سونوگرافی 3D/4D (سونوگرافی تصویری)
|
سه ماهه دوم یا سوم بارداری (در صورت درخواست) | مشاهده دقیق‌تر ویژگی‌های صورت و حرکات جنین. | ویژگی‌های صورت و ساختارهای جنین حرکات و وضعیت جنین (این سونوگرافی معمولاً برای مشاهده تصاویر زیبایی استفاده می‌شود) |
سونوگرافی غربالگری سه ماهه اول یا NT
این سونوگرافی که به Nuchal Translucency هم معروف است بین هفته 11 تا 14 بارداری انجام می‌شود. در این سونو ضخامت فضای مایع پشت گردن جنین یا همان NT بررسی می‌شود که برخی مشکلات مادرزادی کودکان مانند سندروم دارون ( تریزومی 21)، سندروم ادوارد (تریزومی 18) یا سندروم پاتو را قابل تشخیص می‌کند. همچنین ضربان قلب جنین و سرعت رشد او نسبت به سن بارداری سنجیده می‌شود و هر مورد مشکوکی بررسی خواهد شد. اطلاعات غربالگری اول ممکن است دقیق نباشد و به معنی تشخیص قطعی بیماری نیست. در این مرحله عموما سونوگرافی واژینال انجام می‌شود تا وضعیت کیسه بارداری دقیق تر بررسی شود.
برای علاقه مندی بیشتر: مکمل های بارداری که به تقویت مادران کمک می کند
آزمایش غربالگری سه ماهه دوم
غربالگری مرحله دوم که همان سونوگرافی آنومالی است بین هفته‌های 18 تا 22 بارداری انجام می‌شود. در این سونوگرافی ناهنجاری های ساختاری دقیق تر بررسی می‌شوند و رشد اندام هایی مثل مغز، قلب، کلیه‌ها و ستون فقرات ارزیابی می‌شود. وضعیت جفت، مایع آمنیوتیک و مکان آن هم چک می‌شود.
نکته! مایع آمنیوتیک (Amniotic fluid) مایعی است که در داخل کیسه آمنیوتیک (که به آن کیسه آب نیز گفته می‌شود) در رحم مادر قرار دارد و جنین در آن شنا می‌کند. این مایع نقش حیاتی در رشد و توسعه جنین ایفا می‌کند.
سونوگرافی غربالگری سه ماه سوم
معمولا در هفته های 28 تا 32 تکرار می‌شود و بیشتر در بارداری‌های پر خطر که نگرانی‌هایی درباره رشد جنین وجود دارد انجام می‌شود. در این مرحله وزن جنین، حرکت‌های جنین، ضربان قلب و مایع آمنیوتیک بررسی می‌شوند.
آیا در غربالگری اول جنسیت مشخص می شود؟
در غربالگری سه ماهه اول (که معمولاً بین هفته‌های 11 تا 14 بارداری انجام می‌شود)، جنسیت جنین به طور دقیق مشخص نمی‌شود. جنسیت جنین معمولا از هفته 16 بارداری به بعد به طور دقیق قابل تشخیص است و تا قبل از آن تا نهایت 75% تشخیص دقت دارد که این تشخیص از تفاوت جنین دختر و پسر در سونوگرافی هفته دوازدهم توسط برخی پزشک‌های با تجربه ممکن است.
همچنین بخوانید: زمان دیده شدن جنین در سونوگرافی شکمی
چه بیماری هایی در غربالگری قابل تشخیص هستند؟
هدف از غربالگری شناسایی خطرات احتمالی برای مادر و جنین است و برای تشخیص 100 درصدی بیماری‌های مادرزادی جنین آزمایش‌های دقیقی مانند آمنیوسنتز یا CVS لازم است. نبض اول کلیه خدمات آزمایش در منزل یا وصل سرم در منزل را برای شما با پاسخ دهی فوری انجام می‌دهد.
- ناهنجاری‌های کروموزومی مانند سندروم داون (تریزومی 21)، سندروم ادوارد ( تریزومی 18) و سندروم پاتو (تریزومی 13) قابل تشخیص هستند.
- همچنین مشکلات قلبی جنین مانند روزنه بین دوطرف قلب در غربالگری سه ماهه دوم قابل تشخیص است.
- نقص‌های مغزی مانند آنسفالی یا نقص ستون فقرات مانند اسپینا بیفیدا در سونوگرافی بارداری سه ماهه دوم شناسایی می‌شوند.
- مشکلات جفت مانند جفت پایین (placenta previa) یا جدا شدن جفت (placental abruption) که منجر به خونریزی شدید در بارداری می‌شود شناسایی می‌شود.
- بیشتر بودن مایع آمنیوتیک منجر به پلی هیدرامنیوس و کمتر بودن آن از حد طبیعی منجر به اولیگو هیدرامنیوس می‌شود که در سونوگرافی سه ماهه دوم و سوم بررسی می‌شود.
- سایر مشکلات ژنتیگی و حتی نقص‌های سیستم عصبی بدن در سونوگرافی آنومالی و سونوگرافی سوم قابل تشخیص است.
کامنتی ثبت نشده است