تفسیر و اهمیت MCH در آزمایش خون

MCH یکی از شاخص‌های مهم که باید در مورد آزمایش خون بدانید، این است که اطلاعات ارزشمندی درباره میزان هموگلوبین در گلبول‌های قرمز ارائه می‌دهد. این شاخص می‌تواند در تشخیص کم‌خونی و برخی بیماری‌های خونی نقش کلیدی داشته باشد. در ادامه مقاله از نبض اول با مفهوم MCH، مقدار طبیعی آن و دلایل بالا یا پایین بودن این شاخص آشنا می‌شوید تا بتوانید درک بهتری از نتایج آزمایش خون خود داشته باشید.

MCH در آزمایش خون چیست؟

هموگلوبین، پروتئینی است که در گلبول‌های قرمز خون وجود دارد و وظیفه حمل اکسیژن به بافت‌های بدن را بر عهده دارد. اگر گلبول‌های قرمز نتوانند مقدار کافی هموگلوبین داشته باشند، بدن نمی‌تواند به خوبی اکسیژن را در سراسر بدن منتقل کند. آزمایش خون MCH میزان متوسط هموگلوبین موجود در هر گلبول قرمز را اندازه‌گیری می‌کند.

MCH در آزمایش خون مخفف چیست؟

در آزمایش خون، MCH مخفف Mean Corpuscular Hemoglobin است که به معنی میانگین هموگلوبین در هر گلبول قرمز می‌باشد. این شاخص نشان می‌دهد که هر گلبول قرمز خون به طور میانگین چه مقدار هموگلوبین (پروتئین حمل‌کننده اکسیژن) دارد. MCH معمولاً به صورت پیکوگرم (pg) اندازه‌گیری می‌شود و به پزشکان کمک می‌کند تا در تشخیص انواع مختلف کم‌خونی و مشکلات خونی، دقیق‌تر عمل کنند. MCH پایین یا بالا می‌تواند نشان‌دهنده مشکلاتی مانند کم‌خونی فقر آهن، تالاسمی، کم‌خونی مگالوبلاستیک یا بیماری‌های دیگر باشد.

MCH مشخص می‌کند که هر گلبول قرمز خون به طور میانگین چه مقدار هموگلوبین دارد. برای محاسبه این مقدار، ابتدا میزان کل هموگلوبین موجود در خون اندازه‌گیری می‌شود. سپس این مقدار بر تعداد کل گلبول‌های قرمز خون تقسیم شده و در نهایت برای تبدیل به واحد مناسب، در عدد ۱۰ ضرب می‌شود. مقدار به‌دست‌آمده، میانگین هموگلوبین موجود در هر گلبول قرمز را بر حسب پیکوگرم (pg) نشان می‌دهد.

بیشتر بخوانید: خطرات و عوارض کم‌خونی چیستند؟

MCH نرمال در آزمایش خون چند است؟

مقدار شاخص MCH می‌تواند نرمال، پایین یا بالا باشد که هرکدام معانی خاصی در تشخیص بیماری‌ها دارند. محدوده نرمال MCH برای بزرگسالان معمولاً بین 27 تا 31 پیکوگرم (pg) است، اما این مقدار ممکن است بر اساس سن، جنسیت و شرایط فرد کمی متغیر باشد.

علت بالا و پایین بودن MCH در آزمایش خون چیست؟

مقدار MCH در آزمایش خون می‌تواند اطلاعات ارزشمندی در مورد وضعیت هموگلوبین و سلامت گلبول‌های قرمز ارائه دهد. تغییرات در سطح MCH، چه بالا و چه پایین، می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات خونی مختلف باشد. درک علل تغییرات در MCH می‌تواند به پزشکان کمک کند تا تشخیص دقیق‌تری از وضعیت بیمار داشته باشند.

• علائم MCH پایین (کمتر از 27 pg)

علائم پایین بودن MCH در آزمایش خون شامل ضعف، رنگ‌پریدگی، سرگیجه، تنگی نفس می‌شود

• علت MCH پایین (کمتر از 27 pg)

دلایل احتمالی پایین بودن سطح MCH به صورت زیر است :

• کم‌خونی فقر آهن، شایع‌ترین علت MCH پایین بوده که ناشی از کمبود آهن در بدن است.
• تالاسمی، یک اختلال ارثی است که بر تولید هموگلوبین تأثیر می‌گذارد.
• کم‌خونی ناشی از بیماری‌های مزمن در برخی بیماری‌های التهابی و عفونت‌های طولانی‌مدت می‌توانند منجر به کاهش MCH شوند.
• از دست دادن خون و خونریزی‌های مزمن می‌توانند باعث کاهش سطح آهن و MCH شوند.

• علائم MCH بالا (بیشتر از 31 pg)

علائم بالا بودن MCH در آزمایش خون باعث خستگی، مشکلات عصبی در کمبود B12زردی خفیف پوست (در بیماری‌های کبدی) می‌شود.

• علت MCH بالا (بیشتر از 31 pg)

دلایل احتمالی بالا بودن سطح MCH به صورت زیر است :

• کم‌خونی مگالوبلاستیک که ناشی از کمبود ویتامین B12 یا فولیک اسید است که منجر به تولید گلبول‌های قرمز بزرگ‌تر از حد معمول می‌شود.
• برخی بیماری‌های کبدی می‌توانند باعث افزایش MCH شوند.
•  مصرف زیاد الکل می‌تواند باعث افزایش اندازه گلبول‌های قرمز و بالا رفتن MCH شود.
• کم‌کاری تیروئید ممکن است باعث افزایش MCH شود.

MCH به‌تنهایی برای تشخیص بیماری کافی نیست و باید همراه با شاخص‌های زیر بررسی شود:

• MCV (حجم متوسط گلبول قرمز): مشخص می‌کند که گلبول‌ها بزرگ (ماکروسیت) یا کوچک (میکروسیت) هستند.
• MCHC (غلظت هموگلوبین در گلبول قرمز): میزان غلظت هموگلوبین را مشخص می‌کند.

در جدول زیر مقدار MCH نرمال، بالا و پایین با هم مقایسه شده است.

MCH در آزمایش خون کودکان چیست؟

در کودکان، مقدار طبیعی MCH (میانگین هموگلوبین در هر گلبول قرمز) ممکن است کمی متفاوت باشد و بسته به سن کودک تغییر کند. معمولاً محدوده‌های زیر برای MCH در کودکان در نظر گرفته می‌شود:

• محدوده طبیعی MCH در نوزادان (0-1 ماه): حدود 28-34 پیکوگرم (pg)
• محدوده طبیعی MCH در کودکان (1 ماه تا 2 سال): حدود 25-31 پیکوگرم (pg)
• محدوده طبیعی MCH در کودکان بزرگتر (2 تا 18 سال): حدود 27-33 پیکوگرم (pg)

MCH پایین‌تر از حد طبیعی می‌تواند نشان‌دهنده کم‌خونی فقر آهن، تالاسمی یا اختلالات خونی دیگر باشد و MCHبالاتر از حد طبیعی ممکن است ناشی از کم‌خونی مگالوبلاستیک (کمبود ویتامین B12 یا فولیک اسید) یا مشکلات کبدی باشد.

انجام آزمایش MCH خون در منزل

با نبض اول دیگر نیازی به مراجعه حضوری به آزمایشگاه ندارید. به‌راحتی می‌توانید آزمایش در منزل انجام دهید و نتایج را به‌صورت آنلاین دریافت کنید. یکی از آزمایش‌هایی که به کمک نبض اول می‌توان بررسی کرد، MCH (میانگین هموگلوبین در هر گلبول قرمز) است. این شاخص نقش مهمی در تشخیص کم‌خونی و سایر بیماری‌های خونی دارد.

از مزایای انجام آزمایش خون در منزل با نبض اول می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• راحتی و صرفه‌جویی در زمان – بدون نیاز به مراجعه به آزمایشگاه، نمونه‌گیری از خون در منزل انجام می‌شود.
• دقت بالا و اطمینان از نتایج – آزمایش‌ها در مراکز معتبر انجام شده و به‌صورت آنلاین در دسترس قرار می‌گیرند.
• مناسب برای افراد پرمشغله و سالمندان – بدون نیاز به خروج از خانه، مخصوصاً برای کسانی که رفت‌وآمد برایشان دشوار است.

MCH در آزمایش خون بارداری

آزمایش MCH (میانگین هموگلوبین در هر گلبول قرمز) در دوران بارداری برای، بررسی وضعیت کم‌خونی و تأثیر آن بر مادر و جنین اهمیت دارد.

• چرا MCH در بارداری مهم است؟

کم‌خونی فقر آهن یکی از شایع‌ترین مشکلات در دوران بارداری است که می‌تواند سطح MCH را کاهش دهد. این وضعیت به دلیل کمبود آهن در بدن مادر و نیاز بیشتر بدن به آهن در دوران بارداری ایجاد می‌شود. اگر مادر دچار کمبود ویتامین B12 یا فولیک اسید باشد، ممکن است سطح MCH افزایش یابد.

• مقدار طبیعی MCH در دوران بارداری چقدر است ؟

محدوده طبیعی برای MCH در دوران بارداری مشابه سایر افراد است و معمولاً بین 27 تا 31 پیکوگرم (pg) قرار دارد. البته این مقدار ممکن است بسته به آزمایشگاه و روش استفاده‌شده کمی متفاوت باشد.

• علائم و مشکلات مرتبط با تغییرات MCH در دوران بارداری

• MCH پایین‌تر از حد طبیعی می‌تواند نشانه‌ای از کم‌خونی فقر آهن باشد که در بارداری شایع است و نیاز به مصرف مکمل‌های آهن دارد.ل
• MCH بالا ممکن است نشانه‌ای از کم‌خونی مگالوبلاستیک (کمبود ویتامین B12 یا فولیک اسید)باشد که در این صورت به مصرف مکمل‌های ویتامین B12 و فولیک اسید توصیه می‌شود
• در دوران بارداری، سطح هموگلوبین و MCH باید به دقت بررسی شود زیرا کم‌خونی می‌تواند بر سلامتی مادر و جنین تأثیر بگذارد. اگر MCH شما خارج از محدوده طبیعی است، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا درمان یا پیگیری مناسب آغاز شود.

بیشتر بخوانید: 5 آزمایشی که خانوم های بالای ۳۰ سال باید انجام دهند

تزریقات در منزل تجربه‌ای راحت و امن برای شما با نبض اول

تفاوت MCH و MCHC چیست؟

در جدول زیر MCH با MCHC مقایسه شده است.

MCH (میانگین هموگلوبین در هر گلبول قرمز)، میانگین میزان هموگلوبین موجود در یک گلبول قرمز خون را نشان می‌دهد. این شاخص به پزشکان کمک می‌کند تا بفهمند که هر گلبول قرمز چه مقدار هموگلوبین حمل می‌کند MCH معمولاً به صورت پیکوگرم (pg) اندازه‌گیری می‌شود و محدوده طبیعی آن بین 27 تا 31 پیکوگرم (pg) است. اگر مقدار MCH کمتر از حد طبیعی باشد، ممکن است نشان‌دهنده کم‌خونی فقر آهن یا بیماری‌های مشابه باشد. از طرف دیگر، اگر MCH بیشتر از حد طبیعی باشد، ممکن است به کم‌خونی مگالوبلاستیک (کمبود ویتامین B12 یا فولیک اسید) اشاره کند.

در مقابل، MCHC (غلظت هموگلوبین در گلبول قرمز) میزان غلظت هموگلوبین در گلبول‌های قرمز را اندازه‌گیری می‌کند. این شاخص به صورت درصدی بیان می‌شود و نشان می‌دهد که چه میزان از حجم گلبول قرمز توسط هموگلوبین اشغال شده است. محدوده طبیعی برای MCHC معمولاً بین 32 تا 36 گرم بر دسی‌لیتر (g/dL) قرار دارد. اگر MCHC پایین‌تر از حد طبیعی باشد، می‌تواند نشان‌دهنده کم‌خونی هیپوکرومیک (یعنی گلبول‌های قرمز کم‌هموگلوبین) باشد که معمولاً در کم‌خونی فقر آهن مشاهده می‌شود. در صورتی که MCHC بالاتر از حد طبیعی باشد، ممکن است نشانه‌ای از مشکلات خاصی مانند هیپرکرومیا باشد.

در نتیجه MCH و MCHC دو شاخص مختلف هستند که به بررسی وضعیت هموگلوبین در گلبول‌های قرمز خون کمک می‌کنند. این شاخص‌ها می‌توانند در تشخیص انواع کم‌خونی‌ها و مشکلات خونی دیگر مفید واقع شوند.

جمع بندی

شاخص MCH (میانگین هموگلوبین در هر گلبول قرمز) در آزمایش خون میزان متوسط هموگلوبین در هر گلبول قرمز را نشان می‌دهد و به تشخیص مشکلات خونی مانند کم‌خونی‌ها کمک می‌کند. مقدار طبیعی MCH برای بزرگسالان بین 27 تا 31 پیکوگرم است. تغییرات در MCH می‌تواند نشان‌دهنده کم‌خونی فقر آهن، تالاسمی، کم‌خونی مگالوبلاستیک یا مشکلات کبدی باشد. در صورت پایین بودن MCH، درمان معمولاً شامل مصرف مکمل‌های آهن است، در حالی که برای MCH بالا، مصرف ویتامین‌های B12 و فولیک اسید یا درمان مشکلات کبدی می‌تواند موثر باشد. برای تشخیص دقیق و درمان مناسب، بررسی سایر شاخص‌ها مانند MCV و MCHC ضروری است.